21. Pangkur
1.
Lah punika palanangan | ingkang ngadêg sipat grananya kyai | ingkang samya
anunuwun | sawusing adudupa | nulya matur punapa sakajatipun | lamun nyuwun ge
susuta | kalihe samya nglinggihi ||
2.
Ing pucuking palanangan | kang wus klakyan tumuntên darbe siwi | Gathak Gathuk
angacêmut | i tobat nora nyana | ingkang jêjêr ngathêr iki dadi pêlus | radyan
lajêng lampahira | manjing Lodhaya wanadri ||
3.
Miyat wisma lit gêdhègan | payon atêp ing salêbêting panti | êgong sajuga
gumandhul | nulya kampir rahadyan | tan adangu jurukuncinira rawuh | tatanya
punapa karsa | Gathak Gathuk lon nyauri ||
4.
Kula mung kampir kewala | kadipundi dene gong nèng wanadri | jurukunci sauripun
| sampun kina-makina | pan dumadya pupundhène tyang sadhusun | naminipun Kyai
Pradhah | sintên ingkang darbe kardi ||
5.
Mawi anabuh gamêlan | tamtu ngangge êgong Pradhah Kiyai | yèn tan makatên
saèstu | bilai kasusahan | sabên dintên mila dinupan kumêlun | sinêkaran
binorèhan | dadya warni nganti kuning ||
6.
Rahadyan wusing miyarsa | cariyosnya kiyai jurukunci | nulya lajêng lampahipun
| lumêbêt padhêkahan | aningali wisma alit dhapur tajug | ngandika mring Gathuk
Gathak | payo ngaso maring masjit ||
7.
Tumindak anon bêlikan | toya wêning rahadyan miwah abdi | samya ngambil toya
wulu | wus malbèng jroning langgar | Gathak Gathuk adan nanging datan sêru |
tyasira tansah trataban | wusing sunat parlu Mahrib ||
8.
Linajêngkên wêktu Ngisa | paragating sêmbahyang amiyarsi | swaraning janma
gumrumung | Gathuk enggar tyasira | ririh angling Gathak payo padha mêtu |
nêmoni janma kang nywara | baya iku ingkang kêmit ||
9.
Kaliye mêdal lon-lonan | praptèng jawi sru kagyatirèng ati | anon sima samya
turu | ngubêngi ponang langgar | angalemprak adu pathak adu bathuk | ngorok
(ng)gêrêng sasênggoran | Gathak Gathuk wangsul aglis ||
10.
Wèl-wèlan matur ing radyan | dhuh bêndara kawula tur udani | suwara janma
gumrumung | dupi kawula mêdal | yun manggihi sun sêngguh janma satuhu | kang
samya yun maring langgar | jêbul sima kathah guling ||
11.
Cacahipun tan kantênan | lèsèh anjrah kadya babadan pacing | mangke mênèk samya
wungu | tan wurung anêmpuh byat | (m)barakoti angêmah-ngêmah mring ulun |
rahadyan mèsêm ngandika | sira ywa padha kuwatir ||
12.
Luwih karsane Pangeran | yèn wis pasthi tan kêna owah gingsir | tan kêna
kalamun luput| tan luput lamun kêna | balik padha pasrah sumarah Hyang Agung |
kawula amung sadarma | lir sarah anèng jaladri ||
13.
Wis Gathak Gathuk turua | ingsun ingkang ngêlèki têkèng enjing | rarywa kalih
nulya turu | ngaringkêl datan obah | datan sêgu radyan munajat sadalu | miminta
ing karaharjan | dupi wusing bangun enjing ||
14.
Sêmbahyang Subuh pribadya | wusing bakda akaring pajar sidik | ginugah kang
samya turu | tangi arêmrêm-ayam | miyarsakkên swara sêpi tandya lungguh | mèh
raina masêmu bang | Hyang Haruna ayun mijil ||
15.
Ngintip-intip Gathuk Gathak | anon janma titiga samya linggih | kadi mêntas
samya turu | dupi miyat jro langgar | ana tamu katri eca dènnya lungguh | tri
umentar gagancangan | tur uning mring lurahnèki ||
16.
Dupi praptèng ngarsa lurah | atur uning ing langgar ana janmi | titiga juga
binagus | rêspati mawa cahya | winatara sadalu manggèn nèng ngriku | ki lurah
gawok ing driya | wus anarka yèn wong luwih ||
17.
Parentah mring rabinira | hèh Rubiyah sadhiyaa dèn aglis | bucu kang apik
sananjung | iwak dhèndhèng manjangan | bayêm ati gudhang pon-êmpon myang timun
| siwalan ingkang dawêgan | miwah lêgène hya lali ||
18.
Rubiyah matur sandika | wus samêkta ki lurah miwah rabi | laju marang sanggar
gupuh | umarêk mring rahadyan | praptèng ngarsa matur marang sang linuhung |
anggèr kula nilakrama | sintên sinambating wingking ||
19.
Paman kula santri moyang | angulati kadang ingkang lunga nis | saparan
kawêlasayun | balik ta sintên paman | lurah matur kang sotah mastani ulun | Ki
Carita dadya lurah | ing dhusun Pakèl puniki ||
20.
Mila kula gupuh sowan | de rumiyin tumêka ing samangkin | tan ana janma kang
purun | lumêbêt maring sanggar | mung paduka saèstu lamun linuhung | baya
trahing maratapa | wijiling andana warih ||
21.
Kamipurun abdipara | atur dhahar lumayan ing kalantih | angsala barkah pukulun
| kasawaban nugraha | wus tinata sang luhung ngecani kalbu | dhahar watara sak
kluwak | dhèndhèng manjangan sacuwil ||
22.
Atobbe ambal-ambalan | wus dumugi rampadan gya cinarik | dhaharan lumadyèng
ngayun | siwalan myang dèrèsan | Radèn dhahar siwalan tanapi nginum |
dèrèsaning kang siwalan | nikmat sêgêr sarirèki||
23.
Gathak Gathuk ingacaran | lah suwawi (ng)gèr aywa isan-isin | (n)dika nêdha
kang pakantuk | (ng)gih wakne ywa sumêlang | Gathak Gathuk (ng)gènnya nêdha
angathêkul | kalihe wus tuwuk samya | angêndhoni sabuknèki ||
24.
Radyan ris tanya Ki Crita | kadiparan cariyosira nguni | griya myang kêpèk
gumandhul | Ki Carita turira | inggih sangking gotèkipun tiyang sêpuh | griya
winastanan sanggar | pamujan kala rumiyin ||
25.
Kêpèk kakalih punika | kang satunggal pan isi sinjang lurik | warna-warni
corèkipun | miwah sinjang praosan | dhêsthar têpèn renda myang praosanipun |
dene kêpèk satunggilnya | isi kampuh gadhungmlathi ||
26.
Mawi kaparaos jênar | kacariyos kagungan dalêm Gusti | Kangjêng Nyai Rara Kidul
| sabên taun sapisan | kulabêkta dhumatêng ing wismaulun | mariksa jangkêping
cacah | sarta ngiras angisisi ||
27.
Sampuning jangkêp kang cacah | lajêng wangsul marang ing sanggar malih | nalika
pamêndhêtulun | tuwin wangsuling barang | sampun tamtu wontên sima kang tut
pungkur | nanging sangking katêbihan | punika sima kang jagi ||
28.
Sabên dalu tiga-tiga | bilih siyang sami awarni janmi | wit pakèl sangajêngipun
| ing sanggar kalih pisan | miwah uwit durèn kakalih puniku | anèng kiwa têngên
langgar | tanêmanipun Jêng Gusti ||
29.
Panêmbahan Senapatya | mila sabên woh katur mring Mantawis | Gathak Gathuk
ririh muwus | wakane napa ingkang | dèn arani sima-gadhungan puniku | de tyang
datan mawi tungkak | (ng)gih makatên gotèknèki ||
30.
Rahadyan manis ngandika | man Carita bangêt panrimamami | buja kramanta mring
ulun| Allah kang malêsêna | rèh wus siyang ulun (m)dumugèkken laku | Ki Carita
aturira | sumangga karsa sang pêkik ||
31.
Kapungkur ing Pakèl desa | lampahira ngalèr ngetan lêstari | kèndêl kalanirèng
waktu | prapta ing tanah Tuban | aso anèng ngandhap randhu-wana agung | Gathak
Gathuk gawok mulat | agênging wit anglangkungi ||
32.
Kubênge gya pinêcakan | kupêngira pitung dasa kakalih | radyan utusan mring
Gathuk | kinèn ngupaya toya | gya umentar tan pantara têbihipun | anon sumur
sela krêsna | toya lêbêt langkung wêning ||
33.
Wangsul matur ing rahadyan | pinurugan lawan santri kakalih | sumur watu kêbak
banyu | malah kongsi (m)baludag | karamate cacalon wali linuhung | Gathak
Gathuk kagawokan | nulya ngambil toyastuti ||
34.
Rampung dènnya samya kadas | toya mêndhak pulih lir nguni-uni | wangsul wêktu
ngandhap randhu | bakdane salat Ngasar | gya tumindak gandrung-gandrung
kapirangu | èngêt mring kakalih kadang | sira yayi marang ngêndi ||
35.
Anon sumbêr binalumbang | toya wêning winastanan ing Bêkti | Rancangkapti ariningsun|
nguni karêmênanta | adus marang balumbang ingkang binatur | radyan kèndêl
sawatara | anulya lumampah malih ||
36.
Ngidul ngilèn praptèng wana | langkung wêrit andungkap waktu Mahrib | kèndêl
ngandhap mandera gung | anèng têpining sêndhang | binotrawi pinagêran sela
pingul | sawusing têtoya kadas | ngrarasati wêktu Mahrib ||
22. Mijil
1.
Paragating Ngisa lawan Mahrib | pitêkur sang anom | ngluhurakên asmane Sang
Angrèh | Gathak Gathuk wus dangu aguling | na swara kapyarsi | lir mriyêm
jumêgur ||
2.
Lir kalindhon bumi gonjang-ganjing | Gathak Gathuk mbêngok | gurawalan ngarukêt
rahadyan | saya rame swara kapiyarsi | sirêping swarèki | Gathak Gathuk ngantuk
||
3.
Tan pantara rahadyan udani | wanodya kinaot | makidhupuh lungguh ing ngarsane |
mangênjali matur nora krami | dhuh risang linuwih | ruwatên pukulun ||
4.
Ing munajat satuhu karya gring | marang wadyaningong | radyan mèsêm aris
ngandikane | babo rara sapa kang wawangi | lan wismanta ngêndi | de prapta
ngarsèngsun ||
5.
Kawruhana sang luhung wakmami | nguni putri katong | Brawijaya pungkasan pamase
| kang mandhirèng kraton Majapait | rusaking nagari | salin srengat Rasul ||
6.
Ulun datan kaduga nglakoni | ing agama kaot | banjur maring wana Bagor kene |
atatruka karsaning Hyang Widdhi | kinèn angratoni | sagunging lêlêmbut ||
7.
Ingkang manggèn nèng Bagor wanadri | de kêkasih ingong | Jêng Ratu Mas
Trangganawulane | sêndhang iki apan sunarani | Sugihwaras nênggih |
pasiramaningsun ||
8.
Amung sabên ari Sukra Manis | (ng)goningsun lalangon | sapa wonge kang mantêp
atine | yun katêmu marang jênêng mami | saranane mawi | tirakat sadalu ||
9.
Ing malême ari Sukra Manis | pasthi ingsun rawoh | sarta asung apa sasêdyane |
ing samurwat sarta bênêr bêcik | mriyêm ingkang muni | sabên ratri iku ||
10.
Pratandhane karaton arja-di | mupus ing tyasingong | baya uwus ginaris
papasthèn | takdiring Hyang tan kêna wah gingsir | ragèngsun sadarmi | sumarah
sakayun ||
11.
Paran karsa sira praptèng ngriki | jarwaa sayêktos | Jayèngrêsmi alon andikane
| angulati kadangong kang anis | jalu lawan èstri | wus lawas tan pangguh ||
12.
Jêng Ratu Mas aturira aris | babo sang kinaot | dèn-narima pan durung mangsane
| têmbe panggih yèn rahadèn uwis | kaukum ing nagri | linabuh ing laut ||
13.
Nèng Tunjungbang kono (ng)gonne dadi | banjur atatêmon | aywa kêmba lakunira
radèn | nyanyaloni dadining ngaluwih | radèn Jayèngrêsmi | ana marêmipun ||
14.
Lah Ratu Mas buron apa iki | kang padha mathangkrong | anèng êpang tan katon
raine | kaya munyuk buntute tan kèksi | Ratu Mas lingnya ris | tukang arannipun
||
15.
Hèh Ratu Mas sapa kang sung uning | ing satêkaningong | Sri Trêngganawulan lon
ature | pêksi dhandhang sung ngalamat muni | kêna dèntitèni | kandhane wong
sêpuh ||
16.
Lamun ana paksi dhandhang muni | sangking wetan ngulon | nglamat bêcik tamuwan
badhene | ing pandhita utawa wong luwih | lamun dhandhang muni | sangking wetan
kidul ||
17.
Yèku bêcik ing alamatnèki | barang karya dados | lamun ana dhandhang munya
mangke | saka kidul bênêr prênahnèki | ngalamat rêjêki | ingkang karsa rawuh ||
18.
Lamun ana paksi dhandhang muni | sangking kidul kulon | iya iku ala ngalamate |
arsa padu rêbut sapalèki | lamun dhandhang muni | kulon sangkanipun ||
19.
Ngalamate apan arsa rabi | yèn sangking lor kulon | dhandhang muni ala
ngalamate | apan arsa kagêringan ati | dèn angati-ati | awas lawan emut ||
20.
Atobata maring ing Hyang Widdhi | poma dikalakon | dhandhang muni lor bênêr
sangkane | yèku ala ngalamatirèki | yêkti arsa manggih | kawirangan agung ||
21.
Yèn amuni ing lor wetan sangking | ngalamat tan awon | yun katêmu ing
prasanakane | miwah kadang ingkang wisma têbih | lamun dhandhang muni | mencok
wuwungipun ||
22.
Ing wismane kang nginggil pribadi | swaranira alot | yun katêkan susah
ngalamate | tamat ngalamate dhandhang muni | gurune wismèki | ngêndi
sangkanipun ||
23.
Wangsiting Hyang lamun prênjak muni | iku dèn waspaos | kang nglamati bêcik lan
alane| wus pinasthi carita ing nguni | sêmune kang pêksi | prênjak uninipun ||
24.
Lamun ana pêksi prênjak muni | sarêng sakaloron | anèng kidul ing wisma prênahe
| ngantya dangu pan ngalamatnèki | tamuwan priyayi | bêcik sêdyanipun ||
25.
Lamun ana pêksi prênjak muni | kaprênah nèng kulon | pantinira ala ngalamate |
arêp ana têtamu kang prapti | sêdyanya tan bêcik | ngajak tukar padu ||
26.
Lamun ana pêksi prênjak muni | kaprênah anèng lor | pantinira bêcik ngalamate |
guru prapta karsane sung wangsit | sadhiyaa nuli | kang suci kang patut ||
27.
Lamun ana pêksi prênjak muni | wetan panti mangko | mencok payon kandhang
gêdhogane | nglamat ala yun kabêsmèn yêkti | dèn angati-ati | ywa lena ing
kalbu ||
28.
Paksi prênjak munya angidêri | wisma têpung golong | pan prayoga iku ngalamate
| bakal antuk donya ingkang suci | myang arta kalali | mujia Hyang Agung ||
29.
Titi tamat ngalamating pêksi | kang bêcik kang awon | iku ingkang
ingsunèstokake | bênêr luput karsaning Hyang Widdhi | ingsun darma manggih |
ing kaol rumuhun ||
30.
Radèn Jayèngrêsmi ngandika ris | sang ratu kinaot | buron apa kang na paedahe |
jêng Ratu Mas aturira aris | sato tukang adi | mêngko ingsun tutur ||
31.
Murwèng sato muka kang linuwih | tukang winiraos | iku agung sawabe adène | wus
mutamat para nabi wali | miwah para mukmin | poma dènlêstantun ||
32.
Dèn agêmi aywa ge dènwadi | yèn tan tunggal batos | tukang iku pinetta sirahe |
sèlèhêna bun-êmbunannèki | panganggone nênggih | lamun ana mungsuh ||
33.
Datan têdhas ing sanjata dening | utêke dènuwor | barang lênga dene panganggone
| apa gawe cinampur ing dhiri | watêk têguh nênggih | luput sênjatèku ||
34.
Lambe ilat dèn (ng)go jimat nênggih | kalis gêlap rêko | apan siung kalawan
kukune | pan kinarya ngukur janma guling | insa Allah mati | nênggih wong
puniku ||
35.
Utawa dènkosokakên janmi | dadi kaku kang wong | dèn (ng)go sipat nênggih
gêgêtiye | barang ingkang aningali asih | lamun dènwor warih | nênggih banyu
susu ||
36.
Nuli dènusapakên ing kêndhil | ujare pawartos | datan matêng nênggih liwêtane |
wulunipun dènsêbar ing panti | paedahe malih | durjana tan wêruh ||
37.
Anadene wêwudêlirèki | dèn(ng)go tamba
kang wong | lara busung kang têngên matane | dènwor lawan
gêtih sêrut nênggih
| lan luhe wong nangis |
dèn(ng)go sipat iku ||
38.
Insa Allah wong liyan ningali | pasthi datan wêroh | lamun lungan pan
dènusapake | saka omah paedahe nênggih | tan kênèng dènambil | duwèke wong iku
||
39.
Mata kiwa dènwor lan kasturi | miwah kapur-baros | apan dèn(ng)go nênggih sa
Allahe | dènkasihi wong lanang wong èstri | wus titi nikmati | sato muka lutung
||
40.
Ana maning sarah ingkang paksi | platukbawang kaot | luwih akèh tinimbang
tukange | wulu daging jroan balungnèki | kabèh mupangating | kanthi pedah
luhung ||
23. Kinanthi
1.
Lah pirêngna radyan ulun | amarna sarahing pêksi | saking jêng Nabi Suleman |
nênggih ingkang anjarwani | kang pêksi pêlatukbawang | kèh manpangatnya winilis
||
2.
Yèn kang rumiyin dinunung | cucukipun ingkang nginggil | karya sêpuhing gagaman
| gagaman sakalir-kalir | sawabipun datan ana | wong têguh tan pasah titis ||
3.
Yèn tan pasah kang tinanduk | dadya sakit gêng (n)dhatêngi | tan waras prapta
ing pêjah | ilating pêksi winarni | dhinahar ingkang paedah | ing pamicara
patitis ||
4.
Netranira kang ginantung | munggèng saluhuring kori | têbih saking duratmaka |
wuluning murda kinardi | sumping rarywa lit sawabnya | atêbih saking panyakit
||
5.
Polo pan kinarya pupuh | ing netra pan datan kêni | ing lalamur sawabira |
jajantungipun binukti | sawabira sarwa gampang | sabarang ingkang kinapti ||
6.
Lan kabuka ngelmunipun | apêrunipun upami | winor lan
minum-minuman | miwah winor lawan jampi | sawabe rikat lumajar | pringsilanipun
binukti ||
7.
Kinasiyan sawabipun | mring wanodya lawan malih | kinasiyan mring pandhita |
miwah maring para wali | dhadhaning pêksi dhinahar | sawabipun lamun sakit ||
8.
Enggal ing waluyanipun | brotol binukti pawèstri | sawabipun kinasiyan | dyah
ika maring ing laki | buntut winor lan gulunya | binasmi nulya binukti ||
9.
Ing pawèstri sawabipun | linuwih samining èstri | laripun kinarya gêlang |
elingan sabarang kardi | lawan malih ingkang êlar | winor ing sabuk prayogi ||
10.
Kinasiyan sawabipun | lamun suwitèng narpati | yèn sinèlèh soring bantal |
patilêman sawabnèki | tiningalan sarwa endah | tur rinêksa ing Hyang Widdhi ||
11.
Sawabe ingkang babalung | akuwat yèn dènsimpêni | myang balung suwiwinira |
sinèlèhakên ngisoring | pasareyan datan liyan | sawabe akuwat malih ||
12.
Atinipun pan ginantung | luhure dènnira guling | sawabipun bêtah sahwat | yèn
winor lisah kalêntik | myang wawêdhak ingkang sahwat | sirna sagunging sasakit
||
13.
Suku kalih sawabipun | lamun pinêndhêm ing sabin | myang sakèhing tatanêman |
tulus wohipun andadi | lamun malih ingkang manah | ginêlangakên ngastèki ||
14.
Wisa tawa sawabipun | isining wisma sakalir | têbih sangking ing lalara |
nênggih atinipun malih | ingusapakên ing dakar | bêtah sahwat sawabnèki ||
15.
Ingkang ilat kinaryèku | jimat sawabe tan kenging | ing luwe bêtah alapa |
lawan kulitipun malih | tinalèkakên padharan | yèku bêtah luwe malih ||
16.
Kêpalanira kang manuk | kinarya jimat ngajurit | kinajriyan marang mêngsah |
yèn wontên wisma upami | panas tan kêna kanggonan | pinêndhêman êlarnèki ||
17.
Panjawat kang têngênipun | wolung lêmbar aja luwih | pêpadonipun lor wetan |
dadya tawa panasnèki | gêtih dènakingkên ika | winor lawan bawang abrit ||
18.
Lawan adas nulya kinum | ing toya nèng pinggan putih | karya jampi lara netra |
pinupuhakên tumuli | insa Allah dadya waras | yèn wontên sasakit kuping ||
19.
Pinupukakên pan mantun | lamun arsa dènkasihi | lan wong akèh myang yèn arsa |
sugih lan yèn arsa dadi | barang ingkang tinanêman | puwasaa tigang ari ||
20.
Dèn kadya puwasa agung | winatêka donganèki | puniki mèle kang donga | Allahuma
barkat saking | Gusti Bagendha Suleman | mung iku tan ana malih ||
21.
Kang pinangan atinipun | ingolah sakalir-kalir | yèn wus dènnira puwasa | matêk
donga sarwi bukti | yèn adagang myang ngawula | dèn têtêp hya walanggalih ||
22.
Kalamun arsa sirèku | siniyan wong kathah malih | tyas lan ilat winor barang |
olah-olahan binukti | lamun arsa matènana | ing wong durjana mamaling ||
23.
Ingkang kiwa tapakipun | sinundêp ing cucuk nênggih | insa Allah pêsthi pêjah |
lamun arsa sugih ngèlmi | tyas binukti lawan uyah | gorèng wus titi kang paksi
||
24.
Rahadyan ngandika arum | Ratu Mas Trêngganasasi | bangêt ing panrimaningwang |
sira sung pitutur jati | ngalamatèng paksi dhandhang | miwah pêksi prênjak muni
||
25.
Sarahing tukang linuhung | myang palatukbawang paksi | apa kang dak walêsêna |
Ratu Mas turira aris | luwih karsaning Hyang Suksma | ingsun iki mung sadarmi
||
26.
Kabèh kang wus ingsun wuwus | iku darbèkmu pribadi | amung kang mêdharkên
ingwang | sarèhne wus lingsir akir | sun pamitan lilanana | mantuk mring
kahyangan mami ||
27.
Wus tan katon kangjêng ratu | Gathak Gathuk nuli tangi | sarya matur mring
rahadyan | kawula satêngah ngimpi | mirêng swara tanpa rupa | amung ganda
mamrik minging ||
28.
Lir tindhihên raosipun | sruwing-sruwing kapiyarsi | tukang platuk
lunjak-lunjak | sarah-sarah dènadhangi | punika ginêm punapa | sintên rencang
paduka ngling ||
29.
Rahadyan ngandika arum | kawruhanamu kang prapti | anêmoni jênêngingwang | iku
ratuning dhadhêmit | ngadhaton ing Bagor wana | ing nguni putri narpati ||
30.
Sang Aprabu Majalangu | Brawijaya kang sisiwi | anggêntur amatiraga | tan sarju
salin agami | katrima panêdhanira | bisa jumênêng narpati ||
31.
Ngratoni sagung lêlêmbut | sajroning Bagor wanadri | sabên bêngi mariyêman |
Gathak Gathuk duk miyarsi | marinding githok mangkarag | wus awanci pajar sidik
||
32.
Samya wulu waktu Subuh | paragat dènnya ngabêkti | linggar sangking Sugihwaras
| ngancik suku Pandhan wukir | manjat manginggil wus prapta | ing dhusun
Kadhaton nami ||
33.
Nyabrang lèpèn mili ngidul | toyanya nyarong awêning | miyat balung langkung
kathah | agêng-agênge nglangkungi | lajêng lampahira radyan | wus praptèng
sukuning ardi ||
34.
Ing Gambiralaya gunung | nulya umanjat manginggil | praptèng pucak non pratapan
| tanggul siti angubêngi | tinanêman sasêkaran | argulo gandanya amrik ||
35.
Pinêcakan kubêngipun | tigang dasa langkung kalih | (n)jawi tanggul kidul wetan
| wontên rêca sela langking | patrape lir janma priya | mangku palanangannèki
||
36.
Wus pisah lan badanipun | mung sapucang agêngnèki | Gathak Gathuk latah-latah |
ana manèh angungkuli | duwèke rêca Ki Gaprang | kalah dawa gêdhe iki ||
37.
Rahadyan nulya tumurun | ngalèr ngèrèng-èrèng wukir | anon balung agêng panjang
| tikêl pat lan kang rumiyin | praptèng ngare angandika | lir mas tumimbul ing
warih ||
24. Maskumambang
1.
Lah ta Gathak sira umentara aglis | maring padhusunan | katêmua kanca bumi |
angilènana dawêgan||
2.
Wus umentar (n)jujug wismane pêtinggi | gupuh ingacaran | lah pantèn karsa
punapi | kula yun ngilèni dêgan ||
3.
Anak kula kalantih nèng suku wukir | ki patinggi lingnya | botên susah angilèni
| nulya ngambil kang dawêgan ||
4.
Patang iji sampun pinarasan sami | lah pantèn sumangga | kula bêktane pribadi |
kerit lampahira Gathak ||
5.
Praptèng ngarsa mundhuk-mundhuk ki patinggi | Jèngrêsmi ngandika | kaki sun
tanya sirèki | wisma miwah kang sinambat ||
6.
Nama karan dhusun kang kula ênggèni | punika Padhangan | katêlah sami mastani |
dhatêng kula Kaki Padhang ||
7.
Sumapala kamipurun ingkang abdi | ngaturi sugata | lumayan jampi kêlantih |
sacêrêt wêning dawêgan ||
8.
Iya kaki bangêt panarimamami | pasihanta mring wang | Allah ingkang ngudanèni |
ing sakalêthêking manah ||
9.
Radyan ngunjuk ing wêning nyu sawatawis | têlêsing gorokan | karaos nikmat ing
dhiri | ngandika alkamdulillah ||
10.
Linorotkên marang santrinya kakalih | we-nyu papat bebas | dawêgan gya dèn
klothoki | ngalih sewang samya têlas ||
11.
Radyan angling kaki ingsun minta uning | mau ingsun ngambah | padhukuhan suku
ardi | myat balung kèh agêng panjang ||
12.
Nulya manjat malih mring pucaking wukir | anon patilasan | kidul ana rêca siji
| mangku kadya palanangan ||
13.
Mudhun maring ngèrèng-èrèng uning malih | balung gêdhe dawa | ngungkuli kang
mau kaki | kadiparan critanira ||
14.
Kaki Padhang tumênga matur sang pêkik | dongèngipun kina | sukunipun Pandhan
wukir | dhusun Kadhaton namanya ||
15.
Kala jaman purwa kadhaton rasêksi | Sang Prabu Arimba | rikala amangun jurit |
mêngsah panênggak pandhawa ||
16.
Arya Sena ingkang unggul ing ngajurit | raksasa kèh pêjah | punika
babalungnèki| Sang Prabu yaksa Arimba ||
17.
Pêjahipun anèng ngèrèng-èrèng wukir | ing Gambiralaya | ingkang paduka tingali|
anglangkungi agêng panjang ||
18.
Tiyang satus bokmanawi tan kuwawi | lèpèn alit ingkang | mangidul ilinirèki |
winastan lèpèn Jêroan.
19.
Sri Arimba sasampune angêmasi | pancanaka mangsah | ing wadhuk jêroan mijil |
binucal lèpèn punika ||
20.
Pan katêlah namane prapta ing mangkin | ing lèpèn Jêroan | pratapan sapucak
wukir | ingaran Gambiralaya ||
21.
Duk rumiyin wontên putri amartapi | warna ayu endah | nama Dewi Gêndrasari |
wus mêdal istijratira||
22.
Wontên tiyang jalêr asru manguntèki | anama Ki Drêpa | yun mangangkah mring
sang putri | duk ayun mangkat prasêtya ||
23.
Yèn tinampik amalipun dènicali | wasana sang rêtna | lumuh dhatêng Drêpa kaki |
palanangan gya pinagas ||
24.
Bali lênggah ki Drêpa nulya ngêmasi | nanging dados sela | lêstantun ngantos
sapriki | dora lêrêse sumangga ||
25.
Gathak (n)jawil lah Ki Drêpa iku sigit | nêtêpi prasêtya | botên kaya wong
sakniki| sêtyane lamis kewala ||
26.
Radèn Jayèngrêsmi angandika aris | kaki pasihanta |
sangêt panarima mami | kaki kantuna raharja ||
27.
Ingsun nutugake tumindaking sikil | (n)dhêku Kaki Padhang | rahadyan tandya
lumaris | tan pisah ki Gathuk Gathak ||
28.
Ngalèr ngilèn prapta ing Bojanagari | myat kukus mangampak | rahadyan nulya
nyêlaki | kang murub warni balumbang ||
29.
Pinêcakan kawan likur wiyarnèki | dene panjangira | tigang dasa langkung kalih
| lêbête sahasta wrata ||
30.
Tanpa toya dangu dènnira ningali | nahan tan pantara | murub lir wisma kabêsmi
| latu sumundhul ing mega ||
31.
Isthanira kadya ngurmati kang prapti | Gathuk Gathak waswas | giris maras miris
tistis | tyas lir tatas anaratas ||
32.
Kêpalane dhusun Dhandhêr gupuh prapti | mariksa pawaka | kagyat anon janma
katri | pinarak têpi balumbang ||
33.
Nglocitèngtyas anèh têmên uwong iki | yèn dudu trah tama
| mangsa waniya nyêlaki | ing balumbang Pakayangan ||
34.
Ki patinggi anyakêti ing sang pêkik | rahadyan têtanya | baya sirèku kang
(n)jagi | balumbang isi dahana ||
35.
Palang matur lêrês timbalan sang pêkik | mila gupuh amba | mariksa balumbang
api | awit dadya panêngêran ||
36.
Lamun murub dêlajat kathah sêsakit | dhusun ingkang cêlak | kang uning urubing
agni | apês lir mêndêm pocungan ||
1.
Murub agung tan wontên tiyang andulu | mung amba priyangga | kang wikan urubing
agni| sampun tamtu kadhatêngan janma tama ||
2.
Isthanipun lir tur urmat asusugun | punika winastan | Pakayangan latu nênggih |
criyosipun prapène êmpu duk kina ||
3.
Gathuk tanya marang Ki Kapalang gupuh | baya kang Kêpalang | têdhaking êmpu
rumiyin| ingkang darbe patilasan Pakayangan ||
4.
Apêsipun sagêd pandhe damêl dhuwung | Ki Kapalang mojar | o (ng)gèr dede
têdhaknèki | nanging yêktos pancèn pandhe damêl kula ||
5.
Gathuk muwus lah apa bênêr bêthèkku | yèn damêl curiga | punapi (ng)gih
dènukuri | panjangipun punapa sakarsa-karsa ||
6.
Myang landheyan waos punapa ingukur | napa manut bakal | Ki Kêpalang anauri |
dhuwung miwah landheyan wontên ukurnya ||
7.
Watonipun kalamun adamêl dhuwung | panjangipun ganja | ingkang kaukur rumiyin |
lajêng kangge ngukur panjanging curiga ||
8.
Awit bongkot kajawine pêsinipun | dumugi pucuknya | nênêm wêwilanganèki | kang
rumiyin cakra kapindho gundhala ||
9.
Tiga gunung ping sakawanipun guntur | ping gangsal sagara | kaping nênêm madu
nênggih| ingkang sae têkèng pucuk dhawah arga ||
10.
Tuwin dhawah sagara utawi madu | titiga prayoga | utawi dhawah jaladri | gya
winalik sangking pucuk pangukurnya ||
11.
Têkèng bongkot kajawining pêsinipun | kang langkung utama | ing pungkasan
dhawah ardi | lah punika ingkang pantês pinilala ||
12.
Lamun damêl landheyan waos ingukur | kêpêlnya priyangga | sakawan etanganèki |
sangga runggi sarah watang kang prayoga ||
13.
Dèn dhawahnya sangga ing pungkasanipun | Gathuk (n)dhêku lingnya | paringe
kakang kapundhi | Ki Kapalang noraga matur rahadyan ||
14.
Dhuh sang luhung bilih marêngi ing kalbu | kampir wisma-amba | ing Dhandhêr tan
pati têbih | dhusun ingkang katingal ngajêng punika ||
15.
Apuntênta paman ingsun arsa laju | (n)dumugèkkên lampah | (m)bungkuk Kapalang
tur inggih | botên langkung kula (n)dhèrèkkên raharja ||
16.
Pakayangan latu Dhandhêr wus kapungkur | lajêng lampahira | ngambah ara-ara
wradin | tanah Dhandhêr ngilèn nulya anon toya ||
17.
Mêdal saking sumbêr ngalirab dinulu | Gathuk tan saranta | ngokop toya ingkang
mili | praptèng tênggok wangsul mutah bulakêran ||
18.
Gathak tanya lho kapriye iku Gathuk | têka mutah-mutah | Gathuk angling
mbrêbêsmili | dudu banyu iku lênga latung blaka ||
19.
O ya Gathuk aku krungu critanipun | iku banyu kêna | kanggo didiyanan sami |
wong padesan mung kukuse ngudubilah ||
20.
Radyan mèsêm angandika marang Gathuk | iku kang pinanggya | janma tan sarèh ing
budi | kaya-kaya masthi manggih kasangsaya ||
21.
Ya ta wau rahadyan ing lampahipun | nalasak galagah | kêtêl rumput mendhong
wlingi | nabrang lèpèn ngantya rambah kaping gangsal ||
22.
Anon dhukuh anèng têngahing wana gung | rahadyan ngandika | payo Gathak Gathuk
mampir | yun tatanya tanah ngêndi iki baya ||
23.
Gya kapangguh sujanma amikul bumbung | isi lêgèn klapa | santri kalih anyêlaki
| nabda nêdha ngilèni lêgèn kalapa ||
24.
Lah ta bagus (n)dika ngombe ingkang tuwuk | ngilèni tan susah | (n)dika badhe
dhatêng pundi | kamayangan têka maring dhêkahingwang ||
25.
Kula (n)dherèk janma luhung ingkang nglangut | sukanira mahas | panggènan kang
sêpi-sêpi | amurugi kang singit tan kambah janma ||
26.
Nika ingkang nèng ngandhape pandhan arum | bagus yèn sêmbada | parêng kampir
wisma mami | kula mantuk (ng)gêlar-(ng)gêlari ing wisma ||
27.
Gathak Gathuk matur wit panyuwunipun | kyai ingkang ngrêmbat | paduka katuran
mampir | mring wismane rèhning sampun nanggêl lampah ||
28.
Tan pantara dangu Ki Wisma amêthuk | wus kêrit rahadyan |
Gathak angupaya warih | ki wisma ngling anak ngupados punapa ||
29.
Kula pados toya badhe kagêm wulu | o anak tan ana | ing ngriki toya kang suci |
mèh sadaya pakungkumaning waraha ||
30.
(n)Dawêk kula padoskên tirta kang luhung | ki wisma gya mancas | pang wit
jêmbul toya mijil | lir pancuran wêning asrêpe sêdhêngan ||
31.
Gathak matur punika toyaning jêmbul | manthêr lir pancuran | kaagêm wulu prayogi
| radyan miwah Gathak Gathuk samya kadas ||
32.
Wusing rampung pampêt ingkang toya jêmbul | Gathak eram ing tyas | wakne iki
nyata luwih | nora nyana yèn mêtu karamatira ||
33.
Praptèng wisma Gathak adan tumalawung | nulya samya sunat | bakda sunat kinamati
| waktu Mahrib myang Ngisa sampun paragat ||
34.
Lênggah salu sunggata lumadyèng ngayun | kang lêgèn kalapa | tela gamblok
matêng ing wit | aturira manis wêdaling wicara ||
35.
Dhuh sang bagus kumêdahe atur-atur | sunggata tan mandra | sawontêne tiyang
langip | anèng wana tanpa rowang datan pakra ||
36.
(ng)Gih ki raka sangêt ing panrimaningsun | langkung
rêsêp ing tyas | radyan dhahar tlas salining | ngunjuk lêgèn watara tigang
cêgokan ||
37.
Kraos tuwuk atob kaping kawanlikur | Gathuk Gathak nadhah | miwah ngombe lêgèn
krambil | sakatoke tan ana tinaha-taha ||
38.
Wacana rum rahadèn mring ki wisma rum | kiraka sun tanya | ngriki niki tanah
pundi | lawan sintên sinambatipun kiraka ||
39.
Aturipun kula pun Jatipitutur | asli saking Sela | ing Kasanga jurukunci | pan
ing ngriki talatah siti Grobogan ||
40.
Ing Kasanga kathah panunggilanipun | Blêdhug Kuwu miwah | Crèwèk kalawan
Mandhikil | myang ing Sêndhang Ramêsan toya mawarna ||
41.
Kakang Jatipitutur ulun ayun wruh | paran mulanira | yèn wontên cariyosnèki |
kang jinarwa kiraka niku sadaya ||
42.
Alon matur kula èngêt botên urut | lumayan kinarya | sasambèn cagaking arip |
kala kina wontên panjênêngan nata ||
43.
Prabu Jaka punika jujulukipun | ing Mêndhangkamulan | karêm mêng-amêng wanadri
| anunumpu banthèng sangsam kancil kidang ||
44.
Tanpa wadu amung sabat kang tumutur | nuju ri sajuga | uning sarpa manguntèki |
langkung agêng sisikira mancawarna ||
45.
Prabu bêndu bêntèring tyas sakalangkung | ula apa karsa | de bangêt amatiragi |
mêngko sira tan wurung rampung dening wang ||
46.
Sang aprabu nulya mênthang langkapipun | jêmparing lumêpas | cumundhuk sawêr
ngêmasi | wontên swara kapiyarsa ing sang nata ||
47.
Èh sang prabu tuhu sikara sirèku | yêkti bakal tampa | paukumaning Hyang Widdhi
| datan bisa mujadahi hawanira ||
48.
Nênging swara sawêr musna tan kadulu | gara-gara prapta | jawah lesus kilat
thathit | aliwêran balêdhèg dhar-dhèr tan pêgat ||
26. Mêgatruh
1.
Tranging jawah lagya mangkya sang aprabu | angraos sangêt kalantih | têdhak
mring karandhan ngaub | tuwin karsa anuwèni | duk nguni sri nata anon ||
2.
Anakipun nyi randha Kasiyan dhukuh | ing Sangkèh tuhu linuwih | Rarasati maksih
timur | rèh sampun antawis lami | kakintên wus jonggrong jonggrong ||
3.
Praptèng dhukuh nganti nèng dhadhah sang ulun | wêdaling dyah Rarasati | nyai
randha lagya nuju | nênggani (ng)gêntang pra èstri | gagêndhingan
dhungprong-dhungprong ||
4.
Rarasati mijil sangking wismanipun | asinjang pathola abrit | konyoh jênar
slendhang kawung | tinêpi parada kuning | wimbuh ayu mêlok mêlok ||
5.
Tansèng pungkur kalangênannya sang ayu | juga babon kate adi | pêthak mulus
cènggèripun | sanggardalima rêspati | sapraptanira sang sinom ||
6.
Panggêntangan nulya tumut (ng)gêntang pantun | sukunira kang sasisih | angidak
sirahing pantun | angikis sinjangirèki | kakempol katon mancorong ||
7.
Gêbyar-gêbyar anglir pendah thathit barung | dupi miyat sri bupati |
gandrung-gandrung amangun kung | ngandika jroning panggalih | pantês dadya
garwaningong ||
8.
Sigra têdhak nyakêti kang samya nutu | matêk asmaragama di | para dyah kang
samya nutu| tan ana ingkang praduli | katungkul dènnira gerong ||
9.
Sruning cipta korut nutpahira prabu | datan prabeda sang dèwi | ugi korut
nutpahipun | samya tumètès ing siti | tandya kate pêthak gupoh ||
10.
Anucuki nutpah kalih-kalihipun | wus nunggil dadya satunggil | Prabu Jaka dahat
ngungun | sangêt lingsêming panggalih | nulya kundur angadhaton ||
11.
Gathak Gathuk samya gumujêng angguguk | radyan mèsêm ngandika ris | kiraka
Jatipitutur | nêdha kalajêngna maning | cariyosipun kang babon ||
12.
Kyai Jatipitutur nglajêngkên atur | dupi wus antara ari | amanigan kate pingul
| nyi randha dupi udani | antigan pinêndhêt gupoh ||
13.
Gya dinèkèk anèng padaringanipun | tinunggilkên tigan katri | winor uwos kang
lumintu | sabên ari dènêdangi | nanging botên katon kalong ||
14.
Malah wuwuh nyi randha graitèng kalbu | baya iki kang marahi | atigan gêng
pedahipun | bêras dakdang sabên ari | mora kalong malah wuwoh ||
15.
Gya pinêndhêt ingêlih maring ing lumbung | dupi uwosira ênting | nyai randha
mêndhêt pantun | mring lumbung ambuka kori | mêndhêt sabêlah ginendhong ||
16.
Tigan ingkang dipun dèkèkakên lumbung | sampun nêtês nanging warni | taksaka
agêng kalangkung | ngalêkêr pinuju guling | kagyat nulya tatanya lon ||
17.
Paran karsa nini sira marang lumbung | nyai randha nulya nolih | anon sarpa
nulya gugup| gya dhawah bali anjêlih | lumajêng aketol-ketol ||
18.
Arsa lapur dhumatêng ing sang nindya nung | taksaka suka ningali | wus mêdal
saking ing lumbung | mring gyannya dyah Rarasati | sarwi ngling dhuh ibuningong
||
19.
Dèwi Rarasati gumuling akantu | wungu nututi bok nyai | sakaliyan prapta sampun
| ngarsanira kyana patih | naga wus nèng wuri (n)jongok ||
20.
Nyai randha myang Rarasati duk (n)dulu | samya gumuling ing siti | kya patih
arsa lumayu | naga gumujêng sarya ngling | kaki aja jrih maring ngong ||
21.
Kene payo padha lungguh kang pakantuk | kya patih ngoplok lingnya ris | lah ula
apa sirèku | tanpa sangkan (ng)gonmu prapta | sang naga saurira lon ||
22.
Kaki ingsun unjukna mring rama prabu | kyana patih anauri | mung manthuk
lumaris gupuh | risang naga anèng wingking | dupi prapta ngarsa katong ||
23.
Kyana patih dèrèng munjuk sang aprabu | naga wus nèng wurinèki | Prabu Jaka gya
andangu | èh ula apa sirèki | de bisa clathu lir uwong ||
24.
Naga matur ngakên putranya sang prabu | kalangkung dènnira runtik | èh ula
kawruhanamu | ingsun iki durung rabi | sira têka anyalêmong ||
25.
Lah lungaa yèn kasuwèn têkèng lampus | naga karuna turnya ris | (ng)gêlarkên
nalikanipun | sri papara ing wanadri | tumêkèng kundur ngadhaton ||
26.
Lan umatur sakawiting babon pingul | nigan têkèng nêtêsnèki | sang prabu
miyarsa atur | dahat ing lingsêming galih | nulya jêngkar angadhaton ||
27.
Kyana patih tinimbalan mring kadhatun | dhawuh timbalan narpati | ponang sawêr
kinèn nantun | madosi pacangan aji | lan mêjahi satru katong ||
28.
Baya putih têlênging sagara kidul | punika yèn antuk kardi | ingakên putra
satuhu| patih wus (n)dhawuhkên maring | sarpa matur arawat loh ||
29.
Sru prasêtya yèn tan kalakyan satuhu | karsane sri
narapati | suka tumêkèng ing lampus | kya patih wêlas ningali | punang sarpa
mêsat gupoh ||
30.
Ngidul têrus singa kang katrajang gêmpur | amrih aglisira prapti | amblês
bantala jumêdhul | têlênging kanang jaladri | susumbar anguwuh mungsoh ||
31.
Angungaskên atmaja Sri Jaka Prabu | ing Mêndhangkamulan adi | Sang
Dewatacêngkar Prabu | kang awarna baya putih | miyos sangking ing kadhaton ||
32.
Mapag yuda ramening prang tan cinatur | ngantya pirang-pirang ari | sri dyah
lami laut kidul | nama Prabu Anginangin | sukaning tyas dènnira non ||
33.
Amiminta sirnane sang baya pingul | jaladri akocak-kacik | toya bêntère
kalangkung | mina kathah angêmasi | baya pêthak yudanya sor ||
34.
Kabuncang mring dharatan têpining laut | sirnaning angga pan dadi | Argalima
wastanipun | sarpa sukane angênting | wus pasthi inganggêp katong ||
35.
Kacariyos Prabu Anginangin wau | suka amarwata siwi | satrunira baya pingul |
mangkya wus tumêkèng lalis | naga tinimbalan gupoh ||
36.
Malbèng pura prapta ngarsane sang prabu | natadèwi ngandika ris | èh sarpa kang
jayêng pupuh | ingsun nguni pasanggiri | sapa kang agambuh pupoh ||
27. Gambuh
1.
Sing sapa unggul pupuh | amatèni mring si baya-pingul | gêntènana sadhela
jumênêng aji | luwarana punagiku | sarpagung turira alon ||
2.
Tan lêngganèng ragèngsun | anglampahi pasang giri prabu | nanging lampah amba
punika tinuding | wusing nyirnakakên satru | ngulati pacangan katong ||
3.
Rèhning dèrèng kapangguh | Prabu Rara angandika arum | pacangane ramanta pan
ingsun iki | sira munjuka sang prabu | ngulati pacanganingong ||
4.
Ywa krama liyaningsun | nanging andadèkna kawruhamu | ramanira tan widada madêg
aji| namung tigang warsa puput | ginantyan kang darbe kraton ||
5.
Ing ari Budha besuk | lèk purnama Galungan kang wuku | dak aturi têdhak mring
kadhaton mami | sira sun rabèkkên kulup | olèh Balorong yu anom ||
6.
Dhaubnya tan cinatur | langkung rame ing bawahanipun | ing dharatan pagêblug
agêng (n)dhatêngi | wusing dhaub madêg ratu | sapta ri gya pamit gupoh ||
7.
Linilan pamitipun | myang winisik kang badhe tinêmu | ing sarira miwah
jangkaning nagari | purwa madya wusanèku | wêlingira wantos-wantos ||
8.
Sri putri malih muwus | Linglung Tunggulwulung jujulukmu | têmbe sira karsaning
Hyang angratoni | lêlêmbut ing gunung-gunung | mring sira anganggêp katong ||
9.
Kala patêmbènipun | sira dadya ngalamat satuhu | dauruning jaman myang
kêrtaning nagri| wis mangkata sira kulup | garwamu rara Balorong ||
10.
Mênèk ngribêti laku | lah tinggalên nèng kene rumuhun | sira aja mêtu marganira
lami | têlêng samodra kapungkur | amblês ing pratala gupoh ||
11.
Nèng Pasundhan anjêbus | amblês malih (n)jêbus wontên Kuwu | ing Carèwèk
Mandhikil jêbusnya malih | sampun cêlak nagrinipun | mlampah dharatan nalosor
||
12.
Dumugi praja (n)jujug | kapatiyan wus kêrit lumêbu | dupi prapta ngarsa nata
mangênjali| kyana patih makidhupuh | Tunggulwulung analosor ||
13.
Lampahira ingutus | sampun katur purwa wasanèku | Prabu Jaka langkung
trusthanirèng galih | wus inganggêp putra prabu | ginanjar makutha kaot ||
14.
Agêmira sang prabu | buntut untu atanapi siyung | binrongsong mas tinarètès
sosotyadi | sisik linapis mas murub | kalung sosotya mancorong ||
15.
Myang pinaringan cupu | asthagina isi lisah kayun | kuwasanya yèn wontên sarpa
ngêmasi | tinètèsan lisah cupu | gêsang malih lenggak-lenggok ||
16.
Sinimpên wontên buntut | myang musthika naga kwasanipun | sinuyutan sakèhe
sarpa sabumi | dumunung ing cêthak murub | dhawuh dalêm sang akatong ||
17.
Èh sakèh wadyaningsun | piyarsakna samêngko si Linglung | ingsun junjung
pangkat pangran adipati | manggon ana Tunggulwulung | wus kulup mundura gupoh||
18.
Aywa kuciwèng laku | lah arakên lakune si Linglung | lan rêksanên
sacara-caraning janmi| pangran dipati wus mundur | ing marga tan winiraos ||
19.
Mandhirèng Tunggulwulung | dupi antuk sawarsa sang Linglung | anêlaskên iwèn
wus katur sang aji | gya ingêlih dalêmipun | myang winulang rama katong ||
20.
Ing ngèlmi agal-lêmbut | wus kacêkap tan ana kalimput | Tunggulwulung tapa
mangap nèng wanadri | awit sangking laminipun | badan kathukulan bondhot ||
21.
Nglênggirik kadya gumuk | ical sipatira taksaka gung | tutuk kadya wiwaraning
guwa wingit | wus matêng ing tapanipun | manungsa tan ana wêroh ||
22.
Karsane jawata gung | nuju dêrês jawah gumarubug | wontên rare angon sasanga
kèhneki| kajawahan samya ngaub | nèng tutuk naga kinaot ||
23.
Kang wolu wus umangsuk | kang satunggal siningkang tan antuk | gya minggah ring
klêrês gigir nyangking kudhi | mêmêrang siti marêntul | guwa mingkêm kadya
angob ||
24.
Rare wolu kang ngaub | sarêng samya pêjah tanpa muwus | kang satunggal wontên
jawi mêrang gigir | inggal lumajêng umantuk | mring sudarma awawartos ||
25.
Tandya kunjuk sang prabu | sri narendra sakalangkung bêndu | gya adhawuh kinèn
mantèk wêsi gilik | cangkêmira Jaka Linglung | supadi pêjah ing ngênggon ||
26.
Wus pinantèk kang tutuk | Jaka Linglung tumêka ing lampus | lah punika
cariyosipun ing nguni | atatanya Gathak Gathuk | athik ula kaya uwong ||
27.
Le nyêmbah niku pripun | Rara Blorong kacariyos ayu |
pinaèsan saya wimbuh amrakati | Jaka Linglung sigit bagus | winêwahan mawi
topong ||
28.
Wong gèpèng sirahipun | kados pundi kêkahe puniku | ah wong criyos wikana
nyatane nguni | tamating cariyos bangun | Gathak Gathuk adan Suboh ||
29.
Wus samya wêktu Subuh | sabakdanya Subuh ngandika rum | lah kiraka wawi ulun
ayun uning | patilasan Tunggulwulung | inggih sumangga sang anom ||
30.
Kula gadhah panyuwun | mrih lêstantun tan sangsayèng laku | kaparênga miturut
sacaranèki | kiraka hywa walang kalbu | datan nyuwalani ingong ||
31.
Wus kêrit lampahipun | prapta ing Kasanga têpinipun | siti lêbu kadi awu
warnanèki | tan wontên taru kang thukul | ngilak-ilak lir sinapon ||
32.
Ambanon ingkang wangun | nanging mawi malengkong mangidul | kathah bolong kadya
lènge yuyu nênggih | katutub ing lêbu lêmbut | tiniyub maruta katon ||
33.
Sadaya sami ngêmpus | lir tutuban dene têlêngipun | wontên êlèng sadandang
wiyarirèki | akumrangsang ungêlipun | tinindakan alon-alon ||
34.
Wus cêlak mêndhak sampun | lampah bocong ngambah krikil alus | warna abrit
pêthak jêne anêlasih | kèndêl sila dènnya lungguh | rahadyan anulya jongkok ||
35.
Mariksa lêbêtipun | kilêng-kilêng kinclong warninipun | kadya lingsah ingkang
sakalangkung wêning | swara kumrangsang saya sru | wusing anon ngandika lon ||
36.
Punapi marmanipun | lampah bocong Ki Jatipitutur | matur kurmat rèh wus cêlak
dunungnèki | Prabu Anom Tunggulwulung | kadinanan ngèlmi kaot ||
28. Asmaradana
1.
Kang kilêng-kilêng kaèksi | gih punika
netranira | lêbu lir awu warnane | tilas
Linglung duk samana | pinantèk tutukira | badan polah siti (m)blêdug | nanging
botên sagêt kesah ||
2.
Krikil warangan puniki | kinarya nyêmêng gêgaman | toyane jram pêcêl winor |
paedah ampuhe mindhak | rahadyan sampun linggar | tan pati doh nulya (n)dulu |
sumbêr alit isi toya||
3.
Nyêmêk-nyêmêk raos asin | kidul têlêng kawistara | wontên gumuk mujur ngilèn |
kilèn gumuk datan têbah | rawa lit kêbak toya | ugi asin raosipun | lèr kilèn
têlêng Kasanga ||
4.
Ara-ara tinon asri | sitinipun bulak pêthak | barênjul samya inggile | turut
pinggir pupundhungan | dumugi ing lèr wetan | mathuthuk lir wisma pingul |
bênggang ajêg lir tinata||
5.
Wetan têlêng tinon asri | waradin pênuh thukulan | rumput mêrakan myang
mendhong | têkèng kidul notok arga | tinon asri kawuryan | nglilipur ing tyas
margiyuh | Ki Jati malih turira ||
6.
Ingriki bilih marêngi | mangsa katiga akathah | sima
sawêr samya manggon | asring-asring ing Kasanga | sawiyaring têlêngnya |
(m)blêdhos swara kadya gludhug | inggilnya ngungkuli arga ||
7.
Tinon yêktos (ng)gigirisi | gih punika kruranira | Tunggulwulung ingkang
manggèn | ing sangandhaping Kasanga | ri wusnya mangun krura | kula gya mariksa
gupuh | punapa kawontênannya ||
8.
Yèn katingal sanepaning | maryêm badhe wontên pêrang | yèn katingal kados layon
| badhe kathah tiyang pêjah | sampuning amariksa | nuntên lapur lurah ulun |
dhatêng Mêthakan ing Sela ||
9.
Kang nglajêngkên mring Mantawis | dene lèpèn cacah gangsal | kalamun rêndhêng
mangsane | punika dados satunggal | tinon wus kadya rawa | ila-ilane rumuhun |
para priyantun ing praja ||
10.
Saèstu yèn botên kenging | anon têlênge Kasanga | kilap punika wadose | yèn
tinrajang kadrawasan | linungsur kang darajat | apês nandhang ing papa gung |
kinêbat kang sandhang pangan ||
11.
Wus tapis dènnya ningali | Ki Jatipitutur lingnya | suwawi angalèr ngilèn |
punika tilas kadhatyan | nagri Mêndhangkamulan | ing Kasanga wus kapungkur |
prapta tilasing kadhatyan ||
12.
Wujud kantun siti mênggir | wus dumadya wanawasa |
linajêngkên ing lampahe | prapta ing sêndhang Ramêsan | wawêngkoning Kradenan |
cakêt satêpining ranu | tan patya lêbêt kang toya ||
13.
Kalangkung gawoking galih | de toya sasêndhang wrata | kadi dene wedang umob|
lir umbul modal ing toya | gumlêdhêg kang suwara | mancawarni toyanipun |
pindha kukuwung wangkawa ||
14.
Ijêm jêne wungu abrit | dadu jambon cêmêng pêthak | inginum anta raose | sêmune
kaworan lirang | bêntère sawatara | tan na ilèn-ilènipun | pindhane kadya
balumbang ||
15.
Ki Jati turira aris | punika sêndhang Ramêsan | lajêng tindak mring Carèwèk |
aningali gumuk karang | sanginggil gumuk ingkang | êlèr miwah kilènipun |
wontên sumbêripun samya ||
16.
Asin raosing kang warih | punika kenging kinarya | sarêm alêmbut warnine | sêmu
abrit asin kirang | wus têrang pinariksan | lajêng mangalèr sang luhung | ing
Mêndhikil kang sinêdya ||
17.
Praptèng gumuk datan inggil | nulya samya inginggahan | sampun rawuh ing têpine
| lir sumur bundêr apapak | nanging tan isi toya | êndhut cuwèr ngantya pênuh |
papak lambe ambaludag ||
18.
Lir pendah umob swarèki | bêntèr namung sawatara | wontên ilèn-ilènane | mili
we asin raosnya | gya anon sumur tiga | lir wedang panas wenipun | kang kadya
sumur lit kathah ||
19.
Toyanipun ugi asin | sadaya kenging
kinarya | sarêm kadi ing Carèwèk | kawratan wus pinariksan | ing Blêdhug tinindakan | saking mandrawa kadulu | anon ara-ara wiyar
||
20.
Ki Jati turira aris | punika kang katingalan | ing Blêdhug Kuwu wastane |
kalangkung agêng tinimbang | lawan kang kathah-kathah | mawi suwara jumêgur |
tan kêndhat dalu raina||
21.
Kiraka suwawi kampir | nêdha andika atêrna | Ki Jati sandika ture | saking
Mandhikil wus linggar | tan dangu lampahira | praptèng talatahing Kuwu | katon
trang umbuling lahar ||
22.
Ra-ara wangun pasagi | kandhêg ing têpi rahadyan | milih siti ingkang atos |
kang êmpuk tan kenging kambah | rahadyan kagawokan | miyat ing têngahing
Blêdhug | malêmbung kadi plêmbungan ||
23.
Palêndhungnya langkung inggil | dupi wus katon gya pêcah | jumêgur asru swarane
| kadya maryêm kapiyarsa | mêdal kumukus pêthak | wusing (m)blêdhos ngandhap
mlêndhung| kadya ing suwaunira ||
24.
Lumintu datan sarênti | swaranira nora kêndhat | ki Jati umatur alon |
malêndhung tuwin nyuwara | tan lèrèh dalu rina | katiga rêndhêng kèh jawuh |
tansah makatên kewala ||
25.
Punika kang alit-alit | ungêlipun datan sora | ugi makatên patrape | upami
wontên kang ngambah | lajêng amblês kewala | sangking lêbête kalangkung |
sampun èstu lajêng sirna ||
26.
Ki Jati ngupados dêling | tinalorongkên manêngah | dêling amblês datan katon |
lah punika dêling ical | tri ari yèn klêrêsan | dêling mumbul katut lumpur |
malêsat dhawahnya têbah ||
27.
Kadhang kalajêng tan mijil | sadaya kang kauningan | punika patilasane |
Tunggulwulung Linglung Jaka | pramila ingaranan | Kuwu nalika mênthungul |
wontên ngriki ngantos lama ||
28.
Siniwèng naga sabumi | kacariyos ngantos krama | ugi angsal putri Blorong |
rahadyan kasêngsêm miyat | kaelokaning Sukma | sru nalangsa mring Hyang Agung |
dene sipate kang ula ||
29.
Mawèh tilasing nagari | kalimput ngulati
kadang | dadya gandrung ing Hyang Manon
| katongton murah asihnya | aris wijiling sabda | kiraka Jatipitutur | punapa
sun walêsêna ||
30.
Tanduk tanggaping kang êsih | dhumatêng badan kawula | datan mantra lagya nêmbe
| de arsa asung carita | nêdahkên
kanyataan | patilasaning ngaluhung |
lalakyan jaman kadewan ||
31.
Mila sru panuwun mami | winantu ing suka rêna | myang dèn agung aksamane | ing
mangkya ulun paliman | andumugèkkên lampah | kantun manggiya rahayu | jinurunga
ing sakarsa ||
32.
Tur wangsulan sami-sami | kula sakalangkung bingah | de paduka karsa nyruwe |
mugi raharja ing lampah | anulya sasalaman | Ki Jatipitutur mantuk | radyan
lajêng lampahira ||
33.
Kadalon anulya mampir | dhumatêng ing dhusun Sela | (n)jujug ing pajurukuncèn|
ki jurukunci atanggap | manggihi kang dhatêngan | alon wijiling kang wuwus |
rèhning wus ciklu manira ||
34.
Aywa dadi tyasirèki | manira datan akrama | marang sariranta anggèr | mangkya
ingsun nilakrama | ing êndi kang pinangka | lawan sapa kakasihmu | mring ngêndi
kang sira sêdya ||
35.
Rahadyan umatur aris | jêng kyai dhawuh paduka | saèstu sampun lênggahe |
ngasêpuh maring ngamudha | ngoko tan mawi krama | de lamun andangu ulun | pun
santri ing dhukuh wetan ||
36.
Kula mangkya nyuwun uning | ingriki namaning dhêkah | jêng kyai lon andikane|
èh kulup kawruhanira | ing kene krajan Sela | kabawah marang Mantarum | ya
ingsun ingkang rumêksa ||
37.
Luluhurira narpati | paparab Ki Agêng Sela | ingkang
sumare ing kene | aranku Ki Pariwara | kaprênah buyut lawan | Kyagêng
Gêtaspandha wèku | mamanising tanah Jawa ||
29. Dhandhanggula
1.
Lah ta kulup sira ywa kuwatir | sayêktine ingsun nora samar | marang lalakonmu
anggèr | rèh ginadhang sirèku | cacalone janma linuwih | kang jênjêm manahira |
anèng wismaningsun| upama sira babakal | karya wisma ingsun amanjurung tali |
rahadyan duk miyarsa ||
2.
Asrêp ing tyas aturira aris | dhuh pukulun ragèngsun sumangga | datan lênggana
dasihe | mangkana sang abagus | ngantya lami nèng Sela kampir | anujwari sajuga
| sabakdaning Subuh | Kyai Agêng Pariwara | lênggah srambi rahadyan tan kenging
têbih | jêng kyai angandika ||
3.
êh ta kulup dèn kaparèng ngarsi | kawruhanmu nora endah-endah | ngèlmu kang sun
imanake | amung piwulangipun | eyang Kyagêng Sela linuwih | nyatane wus anyata
| cihnane linuhung | kang mêngkoni tanah Jawa | datan liya têdhake Jêng Sela
Kyai | lah iki piyarsakna||
4.
Papali ki ajinên (m)bêrkahi | tur salamêt sêgêr kawarasan | pêpali iki mangkene
| aja agawe angkuh | aja ladak aja ajail | aja manah surakah | lan aja calimut
| lan aja guru-alêman | aja jail wong jail pan gêlis mati | aja amanah ngiwa ||
5.
Aja saèn dèn wêdi ing isin | ya wong urip hya ngêgungkên
awak | wong urip pinèt baguse | aja lali abagus | bagus iku dudu mas picis |
pan dudu sêsandhangan | dudu rupa iku | wong bagus pan ewuh pisan | sapapadha
wong urip pan padha asih | pêrak ati warnanya ||
6.
Aja mangeran ing êmas picis | aja mangeran ing busanendah | ja mangeran
kabisane | aja mangeran ngèlmu | aja mangran têguhirèki |
aja mangeran japa | aja (ng)gunggung laku | kabèh iku siya-siya | aja sira
(ng)gugoni kawruhirèki | lah iku mundhak apa ||
7.
Angkuh kang jujur arahên kaki | aja sira angarah kèringan | saidhêp-idhêpe
dhewe | ewuhe wong tumuwuh | dipun bisa ngenaki ati | atine sapêpadha | nêpsumu
ja turut | iya nêpsuning manungsa | kudu kèdhêp iya sapadhaning janmi | iku
sira sirika ||
8.
Aja sira padhakakên jalmi | aparentah marang sato kewan | kêbo sapi lan ayame |
aja sira prih wêruh | kaya uwong pan nora bangkit | aja kaya Samêrta | kêbone
pinupuh | kinèn sinau mêmaca | wus pasthine kêbo sapi nora bangkit | mulane
awuwuda ||
9.
Ayam ginusah munggah ing panti | atanapi yèn amangan bêras | kêbat ingadhangan
bae | iku wong ngolah sêmu | yên têtangga sarate kaki | yèn layak ingaruhan |
aruhana iku | yèn tan layak ênêngêna | apan iku mangan sêgane pribadi | pan
dudu rayatira ||
10.
Yèn mungguha rayate pribadi | kapenakna ya rayate ingkang | nglarakêna ing
atine | aja sira mumuruk | tuduhêna yèn dèrèng sisip | yèn uwis katiwasan | aja
sira tutuh | kelangan wuwuh duraka | aja sira ngumpah-umpah iku kaki | lah iku
mundhak apa ||
11.
Dèn aolah mungguh ing ngaurip | aja nganggo ing sadaya-daya | wong urip pan
akèh lire | dipun ngidhêp pakewuh | ewuh iku tigang prakawis | pakewuh ing
pangucap | ewuh ing pandulu | ana ewuh jroning nala | yèn katara alane
sajroning ati | pan dadi panggraita ||
12.
Dipun wuruk lan idhêp ing ngisin | isin iku pan kalih prakara | dhingin isin
Pangerane | dene ping kalihipun | dipun isin padhaning janmi | yèn kalakona
wirang | isin têmahipun | dipun atut akakadang | pawong sanak aja pêgat
ngati-ati | yèn cêla dadi ala ||
13.
Aja sira watak wani-wani | maring sanak pawong kadangira | aja sira watak
dahwèn | aja watak kumingsun | aja watak ngaruh-aruhi | aja awatak ngiwa | ala
kang tinêmu | sing sapa atine ala | nora wande ing benjing iku nêmahi | wong
ala nêmu ala||
14.
Sing sapa andhasarakên bêcik | nora wurung benjing manggih arja | miwah
saturun-turunne | yèn turune dadya gung | amarentah marang wong cilik | aja
sadaya-daya | dadi nora tulus | saênggone dadi cacat | aja nacah parentah
marang wong cilik | aja sawiyah-wiyah ||
15.
Aja sira watak wani-wani | aja sira watak ngajak tukar | aja ngandêlkên
ngèlmune| aja sira anguthuh | aja ladak aja ajail | aja doyan sêmbranan | dadi
wong katutuh | niniwasi dadènira | lamun ana wong patrap dipun awêdi | malati
iku uga ||
16.
Balik iku lah tirunên kaki | janma patrap sira kasihana | sira araha sawabe |
ambêrkati wong iku | nora kêna yèn dipun aji | tirunên lagi wênang | pambêkane
alus| yèn angucap ngarah-arah | yèn alungguh nora pêgat ngati-ati | nora
sawiyah-wiyah ||
17.
Aja sira watak suka singgih | aja sira kapengin kêdhatan
| kukuwasan apadene | aja sira madhukun | aja (n)dhalang
aja agrami | aja budi sudagar | aja budi kaum | janjine jakat lan pitrah |
dipun suda padune cukêng abêngis | iku kaum kang nyata ||
18.
Kumbah surakah cukit adulit | iya jagal mêlantên amêrna | iku nora dadi gêdhe |
sirikên ujar iku | ing wong urip dipun tabêri | mapan katêmu basa | pan katêmu
sêmu | mapan katêmuning ulat | atining wong kang ala lawan kang bêcik | kang
jujur antêng cahya ||
19.
Kawruhana janma kang kakiki | iya iku guruning pandhita | nora katara lakune |
tan cêgah tan asaum | nora tapa nora amutih | sangking prayitnanira | ing
ngawake iku| prayitna ing ngawakira | mung sanake puniku kang dènwêdèni |
sanake iku jagat||
20.
Banyu bumi angin lawan langit | srêngengene kalawan
rêmbulan | punika sanake kabèh | janma kang salah iku | iya iku satrune nênggih
| mulane ana lara | walat kang tinêmu | janma kang jujur punika | lanang wadon
punika sanake singgih | mulane ana sawab ||
21.
Kang satêngah kang durung sayêkti | dènnya amrih budi kapandhitan | pijêr
wayang-wuyung bae | tansah ngalor angidul | mêndhak-mêndhak saba wong sugih |
ngèlmu ginawe kasab | angucap (ng)gadêbus | angincih darbèking liyan | nora
wêruh awake kalêbon eblis | dadi wong ngayawara ||
22.
Apan cêgah jênênge ing ngèlmi | kang asaba omahe nangkoda | miwah mantri
apadene | lumuh kêna ing siku | dènnya amrih budi lêstari | budi marang
kararjan | ing beka tan keguh | bekane ing wong ngulama | pan kapencut marang
ingkang mêlik-mêlik | dadine ngandhap-andhap ||
23.
Yèn ngantiya kasor ingkang ngèlmi | pan duraka jênênge ngulama | wus awak buta
ragane | wus linglung kadalurung | nora wêruh kêna piranti | tansah karya
paekan | dènnya anjêjaluk | datan etang jiwa raga | (m)babêntusi dènnira amrih
pakolih | sumrênyuh lakonira ||
24.
Anglakoni karyane kang dènprih | iku sing wong tan wêlas ing badan | tan asih
maring jisime | dadi banjur kalurung | nora antuk wahyuning ngèlmi | lakune
lalawora | tansah wayang-wuyung | mung melik ingkang dènancab | durung wêruh
ing laku sikuning ngèlmi | polah sadaya-daya ||
25.
Pangrasane wus bênêr kang ngèlmi | tan angrasa lamun ingèsêman | marang sujanma
kang luwèh | iku wong kumprung pêngung | nora wikan kêna piranti | sabab wus
ati setan | lakune wus liwung | pangarahe tan riringa | wus kalulun atine
kalêbon eblis | wus tan wruh isin wirang ||
26.
Apan kathah pan bekaning urip | dènnya amrih pakolihing badan | amrih kuncara
ngèlmune | mêlèke sabên dalu | tansah agung acêgah bukti | andhap-asor
kalintang | èsême lir dhuyung | ulat manis ati sabar | dadi gêndam èsême guna
piranti | ênênge salah cipta ||
27.
Tan mangkana ingkang sampun yêkti | badan iki ingkang kadi sarah | anèng lautan
pamane | apa umbaking banyu | sarah anut umbaking warih | iku jênêng kawula |
tan darbe karsèku | anging purbaning Pangeran | tanpa karsa kalimput marang
sawiji | wus kèrêm ing sagara ||
28.
Nora nana dènparani ati | pan wus liwung tan darbe Pangeran | pan suwung jati
kawruhe | datan dulu-dinulu | tan amanggih datan pinanggih | tan paran tan
pinaran | wus tumêkèng suwung | sasolahe pan asamar | nora nana kang kaduga
anampani | liwung kadya wong edan||
29.
Wusing tamat radyan anungkêmi | padanira Kyagêng Pariwara | waspa drês alon
ature | dhuh babo sang awiku | karsa paring pituduh jati | asru panuwun amba |
kapundhi ing ngêmbun | amung pangèstu paduka | kasawaban ing sabda ri sang
linuwih | tumancêpa ing nala ||
30.
Kyai agêng angandika malih | patilasan dibyane Jêng Sela | têka ing samêngko
isèh | dongènge duk ing dangu | panawure laku tatanin |
sasawah nanêm gaga | ing sawiji wêktu | sabakdane salat Ngasar | marang sawah
papaculira cinangking | praptaning pasabinan ||
31.
Gya tumandang wus adatirèki | lajêng mêndhung riwis-riwis jawah | kagyat
gêbyaring calèrèt | kiyagêng maos gupuh | subganalah nulya kaèksi | kaki-kaki
lumarap | jêng kyai tan keguh | tan samar marang kang prapta | pinurugan pandhapan
dènnya lumaris | si kaki wus cinandhak ||
32.
Wus kaasta jumêgur swarèki | ingkang pindha kaki-kaki ika | apan gêlap
satuhune| ingêrut gandri gupuh | kyai wangsul anambut kardi | si gêlap
gêdabigan | datan bisa ucul | sabanjure katur sultan | ing Bintara banjur
kinunjara wêsi | tan lami ana prapta ||
33.
Nini nyangking bêruk isi warih | amurugi maring pakunjaran | toya gya
siniratake| wus sirna kalihipun | tinggal swara anggêgêtêri | kunjara wêsi
rusak | mawut anggalêpung | dadya kondhang sanagara | Kyagêng Sela sanyata
lamun linuwih | bisa anyêkêl gêlap ||
34.
Uwit gandri kang kaanggo (ng)godhi | sauwise gêlap katur nata | dadya murub
mèntèr-mèntèr | kiyagêng adhadhawuh | marang putra wayah myang abdi | padha
sira (n)jupuka | gêni gêlap iku | anggonên dadamar omah | insa Allah kinajrihan
gêlap yêkti | marma ywa pêjah-pêjah ||
35.
Ing saiki gêni gêlap maksih | ingkang durung katular-tumular | anèng pasareyan
(ng)gone| apan ta sabên taun | manira tur tularan api | kunjuk jêng sri pamasa
| maring ing Mantarum | sawah kang ginarap swarga | mung sabau catur kêdhok dèn
arani | si Mêndhung mula aran ||
36.
Awit sabên (ng)garap kangjêng kyai | banjur mêndhung rong kêdhokke aran |
Subganalah katêlune | Pandhapan arannipun | pate kêdhok ing Gêlap nami |
katêlah têkèng mangkya | gandri kang katunu | sirna namung lêmahira |
ngilak-ilak tan thukul katang myang têki | iku caritanira ||
37.
Anjabane ngolah têgal sabin | marang kulawangsa amumulang | agawe blêng myang
uyahe | gawe nila nanandur | kêmbang pulu kalawan maning | anandur kang jujutan
| marna bênang alus | sutra kang bakal kinarya | cindhe gêdhog ngadani yasa
dhapuring | omah joglo limasan ||
38.
Nganggit-anggit corèke kang lurik | tuwuhsela têlu lima lawan | badra
sapanunggalane | abah-abah pinatut | winuwuhan wangunanèki | anguripkên
petungan | sing pasitèn iku | nguni kang miwiti etang | sri Manuhun nanging tan
ana praduli | dadi wite kalakyan ||
39.
Eyang Sela tumêka saiki | lêmah dadi sanggane wong juga | ingaran sabau kuwe |
gawene wong ro iku | diarani cacah sakikil | gawene uwong papat | ngaran cacah
sak-jung | piridan petungan jagal | sampil siji sabau dwi sampil kikil | sampil
pat sak-jung rannya ||
40.
Dhasar sugih kawignyan myang lantip | ya Ki Ngabdurakhman Kyagêng Sela |
prayoga prêdinên jêbèng | grendanên tyasirèku | sukur bage bisa nyèplêsi |
orane mung mirida | lalabuhanipun | kajabèku patilasan | angratani dadi wasiyat
narpati | sri nata Ngèksiganda ||
30. Sinom
1.
Mangkana tyasira radyan | dupi myarsa ngandikaning |
Kyai Agêng Pariwara | dadya supe dhahar guling | ing nala kang kalingling |
amung sihira Hyang Agung | rum manis aturira | kiyagêng lamun marêngi |
dasihipun arsa dumugèkkên lampah ||
2.
Paduka kantuna arja | kawula anyuwun pamit | iya kulup hywa pêpeka | ingsun
nyangoni basuki | sawusnya mangênjali | sasalaman nulya mundur | Gathuk Gathak
pamitan | wus linilan kalihnèki | ruruntungan tan pisah lan bêndaranya ||
3.
Ngalèr ngilèn lampahira | wanci ngajêngakên Mahrib | praptèng Gubug padhêkahan
| anon urube kang api | nèng satêngahing sabin | kinubêng ing mandera gung |
ana panti kang cêlak | dhapur masjit cakêt api | Dhatuk Bahni ing Marapi kang
atêngga ||
4.
Wikan lamun kadhatêngan | gya mijil sangking ing panti | wus pinanggih lan
rahadyan | samya sasalaman katri | ki Dhatuk ngandika ris | katabêtan ingkang
rawuh| sru bêgja kêmayangan | de ana kang sudi kampir | mring asonya mas putu
pundi pinangka ||
5.
Lawan sintên kang sinambat | paran kang sinêdyèng kapti | rahadyan matur
prasaja| kula nama Jayèngrêsmi | de rencang kula kalih | pun Gathak lawan pun
Gathuk | ing Giri kalairan| tan ana sinêdya ngati | ambalayang ngupadosi dwi
kakadang ||
6.
Mangkya pados pasipêngan | pramila bilih marêngi | nyukêri jogan paduka | ki
Dhatuk latah dènnya ngling | dhuh babo wong asigit | sampun kang sipêng sadalu
| sanadyan salaminya | kêparêng dhadhêkah ngriki | iba-iba pun kaki bingah ing
nala ||
7.
Wawi ngambil toya kadas | sêdhêng wancinira Mahrib | wusing kadas Gathak adan|
paragat waktu Mahribi | pujiyanira ngênting | sampêt waktu Ngisanipun | wusing
bakda salaman | lajêng lalênggahan sami | wus ambanjêng sugatanira ki wisma ||
8.
Liwêt kêtan panggang ayam | cinocoh ing santên kanil | winadhahan panjang
ilang| sambêl windu saking miri | linêmêng bumbung pêting | gula siwalan nèng
ngêmpluk | wedang sêkar sridênta | Ki Dhatuk wacana manis | wawi bagus pun kaki
atur sugata ||
9.
Sapala amung kinarya | lumayan aywa kalantih | pikantuk dènnira dhahar |
linorotkên marang abdi | rahadyan matur aris | ing wau kula andulu | siti rêsik
arata | gumrêbêg umêdal agni | urubipun ingkang acêlak bantala ||
10.
Warni ijêm biru jênar | kadya sêkaran tinêpi | inggiling urub saasta | wiyarira
sawatawis | cakêt lawan Marapi | wontên sela alus bagus | kadya umpaking wisma
| Ki Dhatuk ngandika manis | ing Marapi kang murub mangalat-alat ||
11.
Wawi bagus pinurugan | wus mêdal sangking ing masjit | kêrit ki Dhatuk
lampahnya | prapta cêlaking Marapi | Ki Dhatuk malbèng gêni | ingusêg suku wus
lampus | pêtêng dhêdhêt limêngan | tan dangu gya murub malih | Dhatuk Bahni
wacana lah Gathuk Gathak ||
12.
Usêgkên suku lir ingwang | lamun mêngko uwus mati | sulêtên sadhengah-dhengah |
pasthi banjur murub maning | Gathak Gathuk turnèki | dede pabênan (m)bah Dhatuk
| latu kangge mainan | jabakneya yèn kiyai | bilih kula yêkti kobar dadi wangwa
||
13.
E ta mara lakonana | Gathuk jinorogkên aglis | mring Gathak dhawah kalumah |
cakekalan dènnya tangi | tan ana raosnèki | wus ingusêg suku lampus | sinulêt
nulya gêsang | nahan toyanira sabin | gya ngêlêbi sadhêngkul lêbêting toya ||
14.
Latu maksih kantar-kantar | anèng sanginggiling warih | rahadyan asru kagagas |
kaelokaning Hyang Widdhi | kadiparan kiyai | mila bukane rumuhun | ki Dhatuk
Bahni lingnya | wikana ulun tan uning | wau umpak punika duk jaman Dêmak ||
15.
Adêge mêsjid ing Dêmak | para wali kang ngadani
| Jêng Susunan Kalijaga | kabageyan umpak siji | pambêkta praptèng ngriki | sampun wanci bakda
Subuh | ing mangka datan kêna | kêbyaran adêging masjid | gya tinilar mangkya dadya panêngêran ||
16.
Sintên wonge kang kuwawa | anjunjung sabari linggih | kalakyan sasêdyanira |
suwawi yèn badhe nyobi | rahadyan turirèki | amung ngalap bêrkahipun | linuhung
waliyolah | kaecan dènnya ningali | ing Marapi dadya tan wangsul mring wisma ||
17.
Rahadyan matur tatanya | kula mirêng caritaning | ing nagari Ngèksiganda |
têlênging karaton Jawi | yèn arsa mangun kardi | amikramakakên sunu | dêging
tarub ingetang | myang wulanya kêdah milih | ing karêsmèn pados dintên kang
prayoga ||
18.
Inggih bagus dhasar nyata | sanadyan ing dhusun ngriki | sabên ayun darbe
karya| sami tatanya mring mami | wulan ingkang prayogi | kangge andhaupkên sunu
| piridan sangking Arab | miwah etangipun Jawi | pan kinumpul supadi manggih
widada ||
19.
Adêging tarub punika | pêpitu etanganèki | awite tanggal sapisan | tarub-ratu
dèn wastani | tanggal kapindho nênggih | seluman-lanang rannipun | ping tiga
seluman-dyah | ping pat rahayu basuki | kaping lima rahayu salamêt tama ||
20.
Kaping nêmme pati-lanang | kaping pitu pati-èstri | ping wolu sami sapisan |
têkèng sapiturutnèki | mangkya ingetang sami | kaping sapisan ping wolu |
limalas rolikur lan | sangalikuripun nênggih | pan ingaran tarube sri naranata
||
21.
Pindho sanga ping nêmbêlas | têlulikur tridasèki | seluman-lanang ingaran |
ping tiga sadasa tuwin | [ kaping
pitulas yêkti (sumber
: koleksi Jurusan Sastra Daerah UNS) ] | seluman-wadon puniku | kaping
pat ping sawêlas | wolulas salawe nênggih | apan sami rahayu kawilujêngan ||
22.
Kaping lima kaping rolas | sangalas nêmlikur sami | rahayu tur karaharjan |
ping nêm ping têlulas tuwin | dwidasa saptakuring | ngaran pati-lanang iku |
ping pitu ping patbêlas | slikur wolulikur sami | ingaranan pati wadon tan
prayoga ||
23.
Samonoku nyingkirana | sangar naas gung
myang tali | -wangke sampar-wangke miwah
| dhêndhan-kukudan lan mawi | sangat adêgirèki | ingkang saka awitipun | sarat nganggeya saka | dhadhap srêp têka
satunggil | kang prayoga prayogine dèn anggeya ||
24.
Satunggal tarubing-nata | agême jêng sri bupati | kalihe seluman-lanang | tri
seluman-wadon nênggih | sami datan prayogi | kaping sakawan rahayu | kaping
gangsal raharja | punika sami prayogi | kaping nênêm pati-jalêr tan prayoga ||
25.
Kaping sapta patining-dyah | ugi tan sae pinanggih | petang sapta yèn sri nata
| kang kagêm petang satunggil | sanèse narapati | petang sakawan puniku |
kalawan etang gangsal | punika salah satunggil | kang kinarsan dene wulane
kawinan ||
26.
Wontên sabdaning Utusan | adhawuh ing para mukmin | dèn padha angawruhana | ing
wong kang salaki-rabi | amanggih papa nênggih | lamun
awon wulanipun | raharja manggih suka | lamun sasinipun bêcik | prayogine dèn
sami nyumêrêpana ||
27.
Lamun Mukaram dohêna | tyang akawin laki-rabi | utangan ngalamatira | wulan
Sapar tan prayogi | wikana kang pinanggih | Rabingulawal kang tèngsu | pêjah
salah satunggal | yèn wulan Rabingulakir | manggung runtik tansah arêbat suwala
||
28.
Ing wulan Jumadilawal | antuk druhakèng Hyang Widdhi | tur akêrêp kapandungan |
jinahan pakartinèki | yèn kawêntara yêkti | anandhang wiwirang gung|
Jumadilakir wulan | sugih êmas lawan picis | wulan Rêjêb kadadèn anak lan dunya
||
29.
Ing wulan Sakban raharja | sakgawene nêmu bêcik | wulan Ramêlan duraka | kathah
pandamêling eblis | wulan Sawal tan bêcik | gêringan pakantukipun | ing wulan
Dulkangidah| asring susah ngliliwati | wulan Bêsar raharja sasolahira ||
30.
Iki karêsmèn winarna | kang pangandika Jêng Nabi | salalah ngalèhi salam |
rikala amituturi | dhatêng kang putra èstri | Siti Patimah kang luhung | lawan
dhadhawuh marang | putra mantu Sayit Ngali | raliyalahu nganhu babing masalah
||
31.
Ing wong karêsmèn lan garwa | èh Ngali pituturmami | aja sira asanggama |
tanggal pisan lawan malih | ing wêkasaning sasi | nora bêcik karonipun | iku
kalamun dadya | anake mêtoni cilik | lawan aja asanggama tanpa damar ||
32.
Lamun dadi sutanira | balilu kurang kang budi | lawan aja asanggama | dina Akat
lan wêngining | iku kalamun dadi | pan durjana larenipun | lawan aja sanggama |
ing dina Rêbo tan bêcik | lan wêngine yèn dadi bocah cilaka ||
33.
Lawan aja asanggama | wêktu pajar nora bêcik | lamun dadi larenira | tuna-liwat
larenèki | lan aja karon rêsmi | nalika têngange iku | kalamun dadi bocah |
dadi juru têluh ugi | lawan aja sanggama malêm riyaya ||
34.
Wit ri lamun dadi bocah | duraka mring bapa bibi | lawan aja asanggama | malême
riyaya iki | Bêsar kalamun dadi | bocah siwil adatipun | lan aja asanggama |
ingkang katlorong Hyang Rawi | lamun dadi bocah adoh bêgjanira ||
35.
Lan malih aja sanggama | sambi ngadêg datan bêcik | mangka lamun dadi anak |
duwe lara bèsèr benjing | lan aja karon rêsmi | nalikane dina Saptu | miwah ing
wêngènira | iku lamun dadi bayi | bilaine adate kalêbèng toya ||
36.
Lan aja sanggama sira | sambi ngusapi parêji | miwah dakar iku aja | ngusapan
lawan jêjarik | mangka kalamun dadi | bocah kurang budinipun | lan aja
asanggama | sambi rarasan tan bêcik | mapan bisa adate yèn dadi bocah ||
37.
Lawan aja asanggama | kalawan ningali parji | lamun dadi larenira | wuta adate
puniku | lawan aja karêsmin | nèng ngisor wit-witan iku | kang pinangan wohira
| yaiku kalamun dadi| larenira panggaweyane niaya ||
38.
Lawan aja asanggama | malêm Barahat tan bêcik | lamun dadi larenira | anandhang
lara tan mari | iya kalawan malih | aja sira karon lulut | ana ing panginêpan |
puniku kalamun dadi| larenira abangêt cilakanira ||
39.
Lan aja sanggama sira | anuju kèlling pawèstri | lamun dadi larenira | budhug
adate kang sakit | poma Ngali dèn eling | imanêna tuduhingsun | èh Ngali
sanggamaa| malêm Sênèn iku bêcik | myang rinane apan iya bêcik uga ||
40.
Lamun dadi larenira | watêke sarêgêp ngaji | lawan sira sanggamaa | ing malêm
Sêlasa bêcik | lawan raina bêcik | lamun dadi bocah iku | akèh wong ingkang
trêsna | lawan sanggamaa Ngali | malêm Kêmis miwah arainanira ||
41.
Lamun dadi sutanira | pan akèh bêgjanirèki | lawan sira sanggamaa | ing malêm
Jumungah bêcik | nadyan raina bêcik | lamun dadi sutanipun | apan sugih kabisan
| lan sanggamaa sirèki | sadurunge lingsire dina Jumungah ||
42.
Utawa ing Kêmis dina | karone iku ta bêcik | yèn dadi atmajanira | dadi pangulu
lan malih| sinunatakên ugi | ing wong asanggama iku | yèn amaca bismilah |
hirakhman ya nirakimin | lan amaca tangawut pan sunat uga ||
43.
Yèn tan amaca bismilah | nalika arêp sahwati | lamun dadi sutanira | balilu
tuna kang budi| mila yèn arsahwati | dêrênge (ng)gene
tangawut | mênèk ana panjanmaning | satru kang dèn kawruhi | dipun sami
ngèstokkên Kadis asmara ||
( Ana Candhake... )
