61. Mêgatruh
1.
Kakang iki apa gambare sing mangkruk | ana pang kala rumiyin | lawan apa
jênêngipun | dene ta wangune sami | kaya mau kaci bolong ||
2.
Iki nganggo undhak-undhakan mandhuwur | payo kakang dènunggahi | aku arêp wêruh
pucuk | gya minggah ari kinanthi | pan sarwi angling pawartos ||
3.
Padha candhi mau iku gambar munyuk | mangkana wus praptèng nginggil | ing
pamujan wastanipun | wusnya aso sawatawis | tumurun sang dyah ginendhong ||
4.
Prapta ngandhap nulya kampir maring dhusun | rahadyan sipêng saratri | pajar
gidib pangkatipun | ingkang sinêdya ing galih | karsanira sang wiranom ||
5.
Maring ardi Tênggêr manawi kapranggul | ing raka dyan Jayèngrêsmi | tan cinatur
laminipun | kang rayi tansah kinanthi | kalamun sayah ginendhong ||
6.
Ngalèr ngetan prapta ing Pasrêpan dhusun | tan kampir gya manjat malih | asrêp
rêkasa ing ngênu | wus prapta dhusun Tasari | ardi Tênggêr iring êlor ||
7.
Sang dyah angling Buras udhunêna ingsun | kêsêl (ng)gonku ana gigir | nulya
kinanthi sang Bagus | raryan ngandhaping sulastri | (n)jawining dhadhah têmbing
lor ||
8.
Kakang aku luwe upayakna sêkul | lan gorèngna iwak pitik | Buras ngupayaa gupuh
| mring jroning padesan iki | Buras sandika wotsinom ||
9.
Praptèng dhusun pinanggih lan kamisêpuh | Buyut Sudarga kakasih | Buras matur
kula nuwun | manawi parêng ngilèni | sêkul tuwin ulam babon ||
10.
Kyai Buyut tatanya sintên kang ngutus | ki Buras umatur aris | kang ngutus
bandaraulun | nama Radèn Jayèngsari | (m)bêkta sadhèrèke wadon ||
11.
Taksih timur punika kang nêdha sêkul | dene bandara kakalih | inggih sami
putranipun | Susuhunan Prapèn Giri | duk bêdhahe Giri lolos ||
12.
Lawan wontên sadhèrèkipun kang sêpuh | nama Radèn Jayèngrêsmi | inggih sarêng
lolosipun | punika kang dènulati | ananging dèrèng kapanggoh ||
13.
Wartosipun kewala botên kêrungu | mila klantur praptèng ngriki | Ki Buyut dupi
angrungu | wacana mring Buras aris | kacung niku pyantun yêktos ||
14.
Wijilipun ngawirya rêmbêsing madu | têdhake andana warih | kintêne napa sarêju
| pami kula turri kampir | dhumatêng ing wismaningong ||
15.
Amangsuli Ki Buras langkung pakantuk | wawi anak (n)dika irit | ulun yun marêk
sang luhung | Buras gya lumakèng ngarsi | prapta ngarsane sang anom ||
16.
Mundhuk-mundhuk angrêpèpèh Kyai Buyut | trêpsila amangênjali | sarwi aris
aturipun | pun bapa atur basuki | rawuh paduka ing dhukoh ||
17.
Kamayangan anglir kabanjiran madu | kajugrugan wukir gêndhis | sasat katamwan
dewa gung | widadara widadari | tumêdhak mring dhepokingong ||
18.
Sung wangsulan pambagènira Ki Buyut | paman sung bagya basuki | mahyakkên
sukaning kalbu | kalangkung panrima mami | (ng)gih sami-sami kemawon ||
19.
Kula nilakrama sintên parabipun | Ki Buyut (n)dhêku turnya ris | kang sotah
mastani ulun| Buyut Sudarga kinardi | pinisêpuh wong sadhukoh ||
20.
Ing Tasari miwah kanan keringipun | amba kang tinuwi-tuwi | mugi marêngna sang
bagus| tuwin rayinta sang putri | lêrêp wontên wismaningong ||
21.
Dadalêma pisan kawula tumangguh | angyasakkên ingkang panti | miwah nyangga
dhaharipun | kantuna nadhah myang guling | kawula ingkang mirantos ||
22.
Jayèngsari angandika manis arum | inggih paman têmbe gampil | wus kerit marang
Ki Buyut | lajêng tumamèng ing panti | Nyai Buyut gupoh-gupoh ||
23.
(ng)Gènnya mêthuk sang dyah gya pinondhong gathuk | umatur dhuh gusti mami |
prasasat katiban daru | rawuh paduka ingriki | sangêt suka sukuringong ||
24.
Prapta panti wus samya lênggah ing salu | nak putu andhèr nèng ngarsi |
ngladoskên sugatanipun | sacara caraning wukir | Ki Buyut turira alon ||
25.
Cumanthaka pun bapa kêdah tur-atur | lumayan jampi kalantih | ing
sawontên-wontênipun | punika isining wukir | sumangga sang prawiranom ||
26.
Inggih paman sampun sami walang kayun | mênggah rêsêpe tyasmami | lir wus
kulina sataun | Ki Buyut suka tan sipi | Nyai Buyut matur alon ||
27.
(n)Daraputri sumangga ingkang kinayun | iya bibi mêngko dhisik | aku atêrêna
adus | inggih sumangga mring tlagi | sang rêtna nulya ginendhong ||
28.
Wusing siram sang dyah wangsul lênggah salu | lan raka tan kêna têbih | gya
dhahar sugata nutuk | Buras kongsi minthi-minthi | kêblêt ngising medang-medong
||
29.
Sang Hyang Bagaspati wis diwasa surup | sêdhênge purnama siddhi | Sang Hyang
Wulan mungup-mungup | ana sapucuking wukir | Jayèngsari kagyat anon ||
30.
Kidul pucak marong-marong mawa kukus | tatanya paman punapi | kang katingal
mawa kukus | Ki Buyut turira aris | ardi Brahma ingkang marong ||
31.
Siyang ratri datansah ngêdalkên kukus | paman wawi benjing enjing | yèn kenging
kula ayun wruh | sapucuking Tênggêr ardi | Ki Buyut sangêt rumojong ||
32.
Tan cinatur ing ratri enjing winuwus | radyan ngandika mring rayi | yayi kowe
aja milu | sun arsa mring pucak wukir | dalanne luwih pakewoh ||
33.
Mung sadhela bae banjur nuli wangsul | Buras kariya sirèki | dolannana
bandaramu | ngandika dyah Rancangkapti | kakang nora milu ingong ||
34.
Arêp prêlu pasaran lan bocah gunung | Nyi Buyut tanggap ngaturi | têdhak taman
kêbon pungkur | rarya lit kathah kang ngiring | ramban lêmbayung myang jlegor
||
35.
Amêndhêti sayuran salèdri êkul | ngundhuh sêkar warni-warni | sadintên tan arsa
kondur | aring ana tamansari | lan lare alit kumroyok ||
36.
Ya ta wau rahadyan ing lampahipun | Ki Buyut lumakyèng ngarsi | ndêdêr mring
pucaking gunung | kapungkur desa Tasari | praptèng pucak nulya anon ||
62. Pangkur
1.
Ing ngandhap kiduling pucak | lwir kawahing ardi wiyar waradin | têngah ana
ardinipun | lwir kukusan malumah | lamun siyang tan katon wêdaling kukus | Ki
Buyut matur ring radyan | lah punika ingkang nami ||
2.
Tasari kang ardi Brama | wontên ingkang mastani laut pasir | ingkang nèng têngah
(n)jênggunuk | punika ardi Brahma | dhasaripun sitinya pasir sadarum | kajogan
awu kang mêdal | saking kawahe Brahmardi ||
3.
Nalikanya ngalad-alad | mila sangêt pêthake dèntingali | awit saking kandêlipun
| gasik tan kathukulan | kalamênta katêpan karokot rumput | dadya pêthak
ngamplak-amplak | bilih kasorot Hyang Rawi ||
4.
Ombak-ombak ingkang hawa | kang pratistha sanginggilipun pasir | punika kang
dadya alun | mindha ombak samodra | botên ngintên yèn punika sanès ranu |
tinarka sagara ingkang| dumunung sanginggil wukir ||
5.
Lêrês paman ingkang sabda | punapi (ng)gih kenging dipunpurugi | Ki Sudarga
aturipun | prayogi tinêdhakan | wus tumurun kalangkung rêkasèng ênu | margi
(n)julêg rumpil rampak | wus prapta sagantên pasir ||
6.
Radyan malih angandika | lah suwawi umiyat sapucaking | ardi Brahma kawahipun |
Ki Buyut tur sandika | gya umancat andêdêr tumêkèng pucuk | ana satêpining
kawah | têpung gêlang dènidêri ||
7.
Manglung miyat jroning kawah | langkung (n)julêg sela gêng kèh kaèksi | kajawi
kawah kang agung | kathah êlèng têrusan | alit-alit ugi samya mêdal kukus |
mambêt kadi lirang kobar | radyan ngandika suwawi ||
8.
Tumurun marang ing dhasar | datan eca ambête kukus ardi | kalihnya samya
tumurun | dupi prapta ing dhatar | pinggir wetan ana arga tan aluhur |
kalangkung asri kawuryan | rahadyan tatanya aris ||
9.
Paman ingkang katingalan | langkung asri punika ardi pundi | Ki Sudarga mêndhak
matur | punika ing ngasrama | Ngadisari ingkang dhêdhepok ing ngriku | awasta
Ajar Satmaka | panguluning Tênggêr wukir ||
10.
Sontrang endhange akathah | endah-endah warna tan nguciwani | punika
têbiyatipun | taksih ngluluri Buddha | Sang Hyang Brahma minangka panutanipun |
wong agung ing Prabalingga | datan arsa ngêpik-êpik ||
11.
Rahadyan dupi miyarsa | angandika paman lamun marêngi | benjang-enjang ulun
laju | sowan dhatêng Ki Ajar | yun sumêrap mênggah ta ing lampahipun | agama
Buddha Barama | Ki Buyut anayogyani ||
12.
Saking dhasar wus uminggah | tan rêkasa wangsul marginya lami | wanci Ngasar
sampun rawuh | ing Tasari kapanggya | lawan ari Nikèn Rancangkapti gupuh |
pinondhong sarwi tatanya | sira mau nora nangis ||
13.
Daktinggal nganti sadina | Nikèn Rancangkapti turira aris | kakang ing sadina
muput | tan mulih maring wisma | papasaran ana pakêbonan pungkur | lawan bocah
wadon kathah | nganti lali durung bukti ||
14.
Rahadyan suka miyarsa | praptèng wisma sugata wus cumawis | Nyi Buyut gupuh
umatur| pun bibi saos dhahar | nyumanggakkên rayinta sadintên muput | ulun
aturi tan arsa | sumadosipun ngêntosi ||
15.
Rahadyan anulya dhahar | lawan ari pakantuk dènnya bukti | dumugi linorod
sampun | Ki Buyut lawan Buras | kêmbul nadhah sawusira samya tuwuk |
ingundurakên sadaya | Ki Buyut tansah nèng ngarsi ||
16.
Nikèn matur mring kang raka | kakang mau apa sira ningali | marang gunung
ingkang murub | aku caritakêna | dak rungokne karo turon nèng sandhingmu |
rahadyan nulya carita | Nikèn Rancangkapti guling ||
17.
Ing dalu datan winarna | byar raina wungu kang samya guling | Nyi Buyut miwah
Ki Buyut | angladoskên sèmèkan | wedang angêt dhaharan myang jênang jagung |
wajik atos jèpèn lawan | canthèl myang cariping linjik ||
18.
Cariping kaspèi tela | kênthang kacang gêmbili uwi lêgi | wedang têmulawak arum
| lalap gêndhis siwalan | Kyai Nyai Sudarga manêmbah matur | nuwun bêndara
sumangga | sugatanipun kang bibi ||
19.
Dhaharan enjing-enjingan | inggih paman lah kono payo yayi | apa kang dadi
karsamu | sawusnya dhadhaharan | Jayèngsari ngandika marang Ki Buyut | paman
mugi andhanganna | nglarapkên mring Ardisari ||
20.
Sowan Ki Ajar Satmaka | inggih anggèr kawula kang umiring | nyai miluwa sirèku
| kalawan sasanguwa | wedang dharan nèng marga mêngko kalamun | sang dyah
mundhut dhadhaharan | rèhning sawatara têbih ||
21.
Wus samapta nulya bidhal | tan winarna ing marga sampun prapti | pagaganing
ardi sampun | rumuhun Ki Sudarga | sadayane kèndêl sajawining dhusun | wau ta
Ajar Satmaka | wus wikan yèn ana tami ||
22.
Putra putri trah utama | dèn samapta dènnira yun sasanti | sacara caraning wiku
| dupi Ki Buyut prapta | gya ingawe marêk ngarsa nêmbah matur | ing purwa madya
wasana | kang dadya gita sumiwi ||
23.
Mèsêm-mèsêm Kyai Ajar | hèh ta Buyut aturana tumuli | satriya nung ingkang ayun
| katêmu jênêngingwang | ingsun mêthuk ana sajawining pintu | Ki Buyut mundur
wus panggya | lawan Radèn Jayèngsari ||
24.
(ng)Gèr paduka kaaturan | laju manjing sang rêsi sampun nganti | ana sajawining
pintu | bidhal saking pagagan | Rancangkapti kinanthi raka nèng ngayun | wus
tundhuk lawan sang tapa | kaliye rinangkul sami ||
25.
Wus binakta ing ngasrama | dadya lênggah satata lan sang yogi | animbali
endhang gupuh| kang uwus ngadiwarna | samya marêk wiraganira pinatut | gambuh
solahe pra endhang | dènnya mrih karya wiyadi ||
26.
Sang wiku dhawuh mring endhang | sugatamu ladèkna dèn agêlis | pra endhang
ngladoskên sampun | kang sugata mawarna | saanane ngardi wus sumadyèng ngayun |
sang wiku satuhu wignya | ambojakrama mring tami ||
27.
Kecanên dènnira nadhah | Kyai Buyut Sudarga nyuwun pamit | wangsul mring Tasari
dhusun | kalawan anak rayat | wus linilan mangênjali tandya mundur | wau Radyan
Jayèngsêkar | kang kantun nèng Ardisari ||
28.
Nèng ngabyantara sang tapa | tan kêna sah siyang pantara ratri | de kang rayi
sang rêtnayu | suka ingêmong endhang | dadya lami kèndêl anèng Ardisantun |
nahan ta ing ri sajuga | radyan umatur wotsari ||
29.
Dhuh pukulun kadiparan | lampahipun myang tatacaranèki | agami Buddha linuhung
| ingkang tansah tumindak | sang pandhita alon pangandikanipun | hèh kulup
kawikanana | agama kang dènlakoni ||
30.
Titah ing sa-Tênggêr arga | panutane Bathara Brahma yêkti | sapisan ing sabên
taun | kala dina prayoga | lanang wadon tuwa anom atur-atur | mawarna dharan
busana | munggah maring Brahma wukir ||
31.
Lamun wus prapta ing pucak | gêgawane cinêmplungakên aglis | ing jroning kawah
sadarum | pitêmbung aminulya | Sang Hyang Brahma kang makuwon anèng latu |
jajaka lawan parawan | lamun lunga nambutkardi ||
32.
Mring têgal gagan tamanan | padha nganggo jungkat sasênêngnèki | pênyu kayu
waja sungu | upama ana jaka | duwe karêp angrabèni prawan iku | utawa prawan
kang arsa | nglakèni jajaka sami ||
33.
Kang (n)darbèni karêp sigra | (n)jupuk jungkatira kang dènkayuni | jungkat
sawuse jinupuk | tinêdahakên marang | wong tuwane ingkang duwe jaka mau |
sawuse nampani jungkat | padha tuwa kang ngrampungi ||
34.
Golonging rêmbug kalihnya | dhinaupkên têmu wismaning èstri | pangantèn sawuse
têmu| pangulu nulya prapta | (ng)gawa cangkir têmbaga kang (n)jabanipun |
ingukir gambaran kewan | kêbak isi toya suci ||
35.
Pangantèn gupuh mangarsa | wusing cakêt pangulu nyawuk warih | tinètèskên
sirahipun | pangantèn sakaliyan | kanthi matak pupudya mring dewanipun | nyuwun
pangèstu raharja | mring Hyang Brahma kang kinanthi ||
63. Kinanthi
1.
Ing kene tan ana dhukun | yèn ana kang nandhang sakit | miwah ayun darbe suta |
pangulu kang anunggoni | anggawa cangkir têmbaga | kang wus isi toya suci ||
2.
Tansah dènnira manêkung | minta waluyaning sakit | yèn kang ayun darbe suta |
panuwune mring dewadi | harjane kang yayah rena | sarana mung dènombèni ||
3.
Lan ingusapan sakojur | warih suci saking wukir | kawasane Hyang Bathara | têka
waluya kang sakit | gampang kang yun darbe suta | tan na sangsayane galih ||
4.
Kalamun ana kang lampus | binrêsiyan toya suci | binusanan sarwa endah |
pakurmatanira sami | pangantèn binayang karya | binakta mring Brahma ardi ||
5.
Yèn wus prapta têpinipun | kawah cinêmplungkên aglis | winantu sagung pupuja |
iku carane saiki | rahadyan matur anêmbah | cangkir isi warih suci ||
6.
Paran cariyosing dangu | myang laire jabang bayi | pupak pusêr kinurmatan |
sinaratan warni-warni | wênang mokaling agama | sang pandhita ngandika ris ||
7.
Cariyosipun rumuhun | dhawuhira Hyang Pramèsthi | kang dinuta Hyang Naraddha |
(n)dhawuhkên mring Kanwapati | mranata agama Buddha | sagolong-golongannèki ||
8.
Kinèn maringi pangulu | miwah têtêngêr supadi | ywa worsuh peranganira | rêsah
lampahing agami | andikane Hyang Naraddha | hèh Kano sri narapati ||
9.
Sun iki ngêmbani wuwus | dening Sang Hyang Odipati | sira kinèn amranata |
lampah-lampahing agami | iki panêtêpan nata | agama dadi purbani ||
10.
Wisesane rasa tuhu | ing bawana ambawani | panguwasa kang winênang |
marentahakên ing dasih | dadi anggon-anggon praja | luhuring kratonirèki ||
11.
Rahayu janma kang nungkul | myang santosa ing agami | laku-lakuning agama | dèn
kalakyan panataning | apa kang uwis kawêdhar | aja ana nyulayani ||
12.
Kang dhingin pangulunipun | kapindho têtêngêrnèki | kaping têlu panêmbahnya |
kaping pat lakunirèki | kaping lima tapanira | kaping nêm riayanèki ||
13.
Ping pitu laranganipun | ping wolu wawênangnèki | kaping sanga papalinya |
kaping sadasa yèn lalis | ping sawlas paliyasannya | ping rolas pamulyanèki ||
14.
Kayadene ingkang uwus | kasêbut ing sastra adi | binagya nênêm agama | êndi
ingkang dènkarêpi | aywa ana kang pêpeka | rumêsêp mantêp Hyang Widdhi ||
15.
Kang dhingin agama Sambu | pangulune kang agami | iku ingaran Pramana |
sasewasogatanèki | padha nganggowa têngêran | walantaga dènarani ||
16.
Musthika rineka iku | pirantining pudyastuti | bate-bate inganggowa | ing
panêmbahira maring | arca laku têpa-têpa | mangsa Kartika tan kenging ||
17.
Mangan sarwa bungkah iku | yèn mangsa Palguna sami | ngrapa lamun ari raya |
sabarang kang sarwa asin | laranganne ora kêna | ngrabèni kaprênah nini ||
18.
Uwa bibi kadang putu | myang pulunan kang luluri | saking ing jalu sadaya |
wênang lamun saking èstri | iwak ati datan dhahar | kêna yèn kinarya jampi ||
19.
Ngrusak candhi walêr agung | nora kêna nganggo wêsi |
wênang yèn kanggo sarana | wong laki-rabi yèn mati | wênang bela myang binelan |
lamun lakine kang mati ||
20.
Sing wadon tan bela lampus | wênang cinukur yèn èstri | kang mati lanang tan
bela | iku wênang dèntêtaki | yèn jabang mêtu wanodya | wênang lamun disunati
||
21.
Yèn krama wawalinipun | nganggowa baladho nênggih | kang lanang nglangkahi
jantra | wusu likasan myang ilir | kukusan enthong lan iyan | kang wadon
nglangkahi linggis ||
22.
Garu waluku myang pacul | kalamun tumêkèng jangji | layone ingupakara | têgêse
dipun rumati | nèng panggonan kang prayoga | ingopenan kang prêmati ||
23.
Paliyasan layonnipun | landha mêrang kêtan putih | yèn mulyakkên sarwa utang |
agama Sambo wus tlêsih | kapindho agama Brahma | pangulune kang agami ||
24.
Ingaran Brahmana iku | sasewasogatanèki | padha nganggowa têngêran | ekal
trisula têmbagi | rineka-reka trisula | dènanggo jajamang sami ||
25.
Panêmbahe marang latu | lawan mring Hyang Bagaspati | lakune santosa ing tyas |
yèn mangsa Sitra tan kêni | amanganna gogodhongan | mangsa Srawana tan kêni ||
26.
Tumênga marang ngaluhur | yèn riaya sarwa manis | laranganne nora kêna |
ngrabèni kaprênah nini | uwa bibi ingkang saka | luluri lanang yèn saking ||
27.
Luluri wadon pikantuk | tan kêna matèni gêni | daging lêmbu datan dhahar |
mapas wiji ingkang lagi | thukul uga ora kêna | nganggo timah datan kenging ||
28.
Dene ta wawênangipun | ngrabèni kaprênah nini | uwa bibi ingkang saka | luluri
wadon utawi | ngrabèni kaprênah kadang | pulunan nak putu saking ||
29.
Ing luluri wadon jalu | dhaup anak inya kenging | lawan anak guru kêna | wênang
mangan daging sapi | lamun kinarya tatamba | nganggo timah dènlilani ||
30.
Yèn ginawe saranèku | wênang dicukur pawèstri | lamun uwus luwas êrah | myang
bela saking kang lalis | ontang-anting wadon lanang | wênang têtak disunati ||
31.
Papaline lamun dhaup | durunge pangantèn panggih | kudu anganggo badhudhak |
wargane pangantèn èstri | lan warga pangantèn priya | padha lalangên tayèki ||
32.
Jogedan saengga nayub | yèn mati layon kabêsmi | paliyasaning kuwandha |
dinusan we ron dlima di | yèn mumulya srana bêrah | yèku kang dak anggo iki ||
33.
Agama Endra katêlu | pangulune kang agami | ya arannana Sakrana |
sasewasogatanèki | padha nganggowa têngêran | ekal bajra saka galih ||
34.
Kayu rineka bajra nung | dèn(ng)go sangga gêlungnèki | panêmbahe marang arga |
lawan marang Sang Hyang Sasi | lakune lila narima | mangsa Naya tapanèki ||
35.
Datan kêna ngêmban sunu | kalawan mangsa Asuji | nora kêna asanggama | yèn
riaya sarwa pait | larangane nora kêna | ngrabèni kaprênah nini ||
36.
Uwa bibi sing luluhur | lanang wadon myang ngrabèni | kaprênah kadang kang saka
| luluri jalu myang èstri | tan kêna misaya mina | kang lagi koyok marêngi ||
37.
Mangan antigan tan antuk | (m)buwang susukêr nèng siti | tan kêna mêjahi liman
| miwah angangge têmbagi | kêni yèn kinarya srana | wawênang kêna ngrabèni ||
38.
Ingkang kaprênah sadulur | saka luluri pawèstri | ngrabèni prênah pulunan |
miwah putu ingkang saking | luluri jalu wanodya | antigan lamun kinardi ||
39.
Jajampi apan pikantuk | wênang cinukur dyah kêdhi | jalu èstri jaka rara |
salah siji yèn ngêmasi | winênang bela palastra | wadon lamun arêp laki ||
40.
Wênang sinunatan iku | jalu lamun lagi lair | lan anake dhukun wênang |
tinêtakan de papali | kalamun amangun krama | nganggo onjèr myang sintrèni ||
41.
Wargane pangantèn jalu | lan warga pangantèn èstri | samya prang catur
pralambang | sasmitane sunggatèki | yèn lena layon kapêtak | tuwin linuwêng nèng siti ||
42.
Ing guwa myang jurang sêrung | paliyasane kang jisim | dinusan ing lêri bêngkak
| yèn mumulya srananèki | urup-urupan sabarang | durma ping catur winarni ||
64. Durma
1.
Lah ta iki agama Wisnu winarna | panguluning agami | rannana Ramana |
sasewasogatanya| nganggowa tatêngêr pasthi | aekal cakra | kêling ingkang
kinardi ||
2.
Apan kêling rineka cakra dèn-gawa | babadhong bangsa kêling | sisiwalan tuwa |
panêmbahe mring toya | lawan maring toya riris | lampah nurraga | tapane yèn
Manggasri ||
3.
Datan kêna (m)bukti babi ingkang ulam |
mangsa Jita tan kenging | mangan ulam menda | kalamun ari raya | kang mirasa sarwa gurih | larangannira |
tan kêna angrabèni ||
4.
Kang kaprênah nini bibi miwah uwa | ingkang saka luluri | jalu myang tan kêna |
ngrabèni anak inya | myang tan kêna mamatèni | kang lagya sarwa | anyawa myang
tan kenging ||
5.
Amatèni garudha waraha kuda | pênyu bulus suwari | minum myang anadhah | kang
ngêndêmi tan kêna | nganggo parunggu tan kenging | wawênangira | ngrabèni
prênah nini ||
6.
Bibi uwa kang saka luri wanudya | myang kêna angrabèni | kang kaprênah kadang |
putu miwah pulunan | saka luri wadon ugi | angrabènana | anaking guru kêni ||
7.
Kang ngêndêmi wênang yèn kinarya tamba | nganggo parunggu kêni | yèn ginawe
srana | wadon kang lagya lara | wênang cinukur balindhis | yèn priyanira |
pralinna andon jurit ||
8.
Ingkang wadon wênang abela palastra | yèn nora lina jurit | amung tarakbrata |
tan kêna yèn kaliya | wadon wênang disunati | lanange têtak | yèn anake wong
baring ||
9.
Papaline lamun krama ngangge patah | myang kêmbarmayang kalih | sasrahan
gunungan | wong tuwane pangantyan | nganggo mangan gêdhang siji | satugêl
sewang | kalarung yèn ngêmasi ||
10.
Mring bangawan kali de paliyasannya | layone dènsirami | we sêkar sataman | yèn
mumulya sarana | papariman aminta sih | panca agama | Bayu pangulunèki ||
11.
Ing agama ya arannana Bimana | sasewasogatèki | padha anganggowa | tatêngêr
ekal satya | carma rineka pusêring | sato dèn (ng)gowa | pupuk nèng sirahnèki
||
12.
Panêmbahe marang sangkaning maruta | lan marang caratwarsi | sarta marang
lintang | lakune angaksama | tapane mangsa Pusèki | tan kêna dhahar | ulam
sikil pat nênggih ||
13.
Yèn riaya kang sarwa kêcut sadaya | larangan nora kêni | ngrabèni kaprênah |
nini bibi pulunan | uwa miwah putu saking | luluri priya | myang luluri saking
èstri ||
14.
Datan kêna ngrabèni anaking inya | lan
guru ingkang siwi | munah sato lagya |
susuta nora kêna | mangan wadêr nora
kêni | myang datan kêna | angagêm
buratwangi ||
15.
Nugêl kuku lan nganggo slaka tan kêna | mêjahi datan kenging | têkèk cêcak
clarat | wawênange pan kêna | prênah kadang dènrabèni | iku kang saka | luluri
jalu èstri ||
16.
Wênang mangan wadêr yèn ginawe tamba |
anganggo buratsari | utawa salaka | yèn
ginawe sarana | wênang cinukur pawèstri | yèn randha anyar | wong lanang ditêtaki ||
17.
Lamun dadi pangulune kang agama | papaline yèn rabi | laki anganggowa |
batoyang têgêssira | yèn pangantèn lanang apti |
ngarak anulya | warga pangantèn èstri ||
18.
Mawi angadhangi ing dhindhing warana | yèn rêbah ngarak pasthi | lamun datan
rêbah | wangsul pangarakira | kêdah arinira salin | lamun palastra | kasetra
layonnèki ||
19.
Dinèkèkkên ara-ara myang ing arga | kang pancèn panggonaning | pandèkèking sawa
| paliyasan dinusan | ing we jawuh yèn mumuli | srana (m)babarang | sad Kala
kang agami ||
20.
Panguluning agama aran Kalana | sasewasogatèki | sami anganggowa | têngêr ekal
purusa| lingga iku iya gadhing | utawa tulang | rineka purus nênggih ||
21.
Dènanggowa kakalung de panêmbahnya | marang ing sarupaning | kang aèng myang
wrêksa | watu sasamanira | lakune apan wirangi | tapane mangsa | Manggala yèn
lunga nis ||
22.
Datan kêna lamun asipêng nèng paran | mangsa Padrawanèki | sirik mangan uyah |
kalamun ariaya | kang sarwa pêdhês sakalir | larangannira | tan kêna angrabèni
||
23.
Anak inya sanak kang kaprênah tuwa | anak guru utawi | ingkang seje bangsa |
kayata bangsa Brahma | datan kêna angrabèni | bangsa Waisya | sapapadhanirèki
||
24.
Lawan ora kêna ambubaka lêmah | kang ambaga bathari | lan lêmah kang kadya |
punuking kang andaka | datan kenging mamatèni | sona kalabang | kalawan
kalajêngking ||
25.
Lawan datan kêna dhahara kalapa | nganggo êmas tan kenging | wawênange kêna |
rabi sanak kaprênah | ênom wênang angrabèni | kang tunggal bangsa | mangan
kalapa kêni ||
26.
Yèn kinarya tatamba kalawan wênang | nganggo êmas manawi | kinarya sarana |
papaline yèn krama | anganggowa lêmpêng nênggih | pra warganira | pangantèn
èstri sami ||
27.
Gêlut lawan wargane pangantèn lanang | êndi ingkang kapilis | pan kêna
padhêndhan | lan nalika angarak | nganggo dan-edanan nênggih | lamun palastra |
katarap layonnèki ||
28.
Pinakakkên ing sato kewan kang galak | paliyasanning jisim | dinusan ing toya |
ingkang rondhon widara | yèn mumulya srana maling | sing sapa ingkang | tan
nêtêpi agami ||
29.
Salah siji iku kêna sapu-dhêndha | yèn Sambo kang agami | ukume kasulah | lamun
agama Brahma | ukumanira kabêsmi | agama Endra | kaluwêng ukumnèki ||
30.
Yèn agama Wisnu kalabuh ukumnya | agama Bayu nênggih | ukume katarang | dene
agama Kala | katarap ukumannèki | kulup wus tamat | Buddha ingkang agami ||
31.
Pan ing Tênggêr ngluluri agama Brahma | dene cangkir têmbagi | isi toya marta |
pan iku titinggalan | saking para cantrik nguni | ing desa-desa | pasthi na
siji-siji ||
32.
Kang nimpêni pangulune kanang desa | caritanira nguni | ardi ingkang ana |
têngah pasir sagara | Hyang Brahma kahyangannèki | radyan turira | asru panuwun
mami ||
33.
(n)Jêng paduka mêdharkên agama Buddha | saèstunipun taksih | mangke ingkang
kanggya | kalamun palakrama | dados wontên kang pinirit | lampahing Jawa |
manthuk-manthuk sang yogi ||
34.
Tyas (m)badhidhig ngandika kulup sun tanya | lakuning kang agami | kanabeyanira
| apa ta iya nunggal | kalawan agama mami | radyan turira | wontên sanès
sakêdhik ||
35.
Lampah-lampah kalawan ingkang cinêgah | sang yogi ngandika ris | radèn yèn
sambada | manira ayun wikan | mara pratelakna kaki | radyan manêmbah |
jrudêmung sabda jati ||
65. Jurudêmung
1.
Ing kitab Bayanudayan | nyriosakên srengatipun | Kanjêng Nabi nênêm tuhu |
ngasta agama minulya | lah punika ingkang sampun | linampahan para umat |
pyambak-pyambak datan jumbuh ||
2.
Bubuka ngasta sarengat | nJêng Nabi Adam linuhung | sahadatipun Ashadu | Allah
Ilahailolah | Ashadu ana Adamu | pitratollah têgêsira | satuhu nêksèni ingsun
||
3.
Ora ana Pangran liyan | anging Allah sipat agung | lawan anêksèni ingsun |
nJêng Nabi Adam sanyata | pataranira Hyang Agung | dene wêkdalira salat |
sadintên sadalunipun ||
4.
Sadasa wêkdal kathahnya | tigang wêkdal siyangipun | pitung wêkdal dalunipun |
jangkêp ping sadasa wêkdal | musakapipun Kitabun | sadasa jilid punika |
Malekat Jabrail tumrun ||
5.
Pan namung kaping sawêlas | sabên wulan siyammipun | êbèl kalawan siyam sut |
êbèl pêthak têgêsira | nênggih sabên tanggal nuju | ping patbêlas gangsal wêlas
| lajêng ping nêmbêlas sampun ||
6.
Sut pan cêmêng têgêsira | sabên tanggal sangalikur | tridasa sapisannipun |
jangkêp dene bukanira | sami sontên wussing surup | kang kinaramkên punika |
anêdhaa dagingipun ||
7.
Sato kewan kang paedah | kapêndhêt ing damêllipun | rabi kadang sarêngipun |
sadintên pambabarira | kinalalkên bilih dhaup | kadang kang datan sarêngan |
miyos saking garbèng biyung ||
8.
Nanging sarêng sawussira | Kangjêng Nabi Adam surud | kang gumantya putra jalu
| nJêng Nabi Sis kakasihnya | apan kinaramkên lamun | krama antuk samya kadang
| kinalalkên lamun antuk ||
9.
Naking sanak miwah misan | apan sapiturutipun | tanpa ningkah bilih dhaup |
anggêr sampun condhong karsa | lajêng kaidenan sampun | dening pra pangagêngira
| lamun wus kalakyan dhaup ||
10.
Yèn lakinya praptèng lena | randhanira datan antuk | nambut silaning kramèku |
lamun ingkang èstri pêjah | dhudha rabi datan antuk | pra umat lamun palastra |
pinêtak ing gunung-gunung ||
11.
Ping kalih sarengatira | nênggih Kanjêng Nabi Ênuh | sahadatipun Ashadu | Allah
Ilahailollah | wa ashadu ana Ênuh | kalipatolah têgêsnya | yêkti anêksèni
ingsun ||
12.
Satuhune nora ana | Pangeran anging Allahu lawan anêksèni ingsun | Nabi Ênuh satuhunya | iku gêntine
Allahu | kalih wêlas wêkdal salat | sadintên sadalunipun ||
13.
De musakapipun Kitab | sèkêt jilid kathahipun | katurunan mlaekatu | Jabrail
ping gangsal dasa | siyammipun sabên tèngsu | ing wêkasanira tanggal | amung
sadintên sadalu ||
14.
Kang kinaramakên kewan | sato pancèn nêdha iku | susukêr sasaminipun | nanging
nadyan pancèn nêdha | susukêr yèn dèrèng ayun | tuwin dèrèng nate nêdha |
kinalallakên puniku ||
15.
Kadi ta kirik kang lagya | gumêlo sasaminipun | lamun nambut pikramèku | kêdah
lilinton punika | sandhangan panganggenipun | kaidèn tyang sêpuhira | nênggih
kalih-kalihipun ||
16.
Punika minangka ningkah | panganggene ingkang jalu | rinawatan èstrinipun |
panganggening èstrinira | rinawatan ingkang jalu | saupami pipindhahan | kang
sandhang panganggya wangsul ||
17.
Nanging kalih-kalihira | sami tan kenging kalamun | nambut silaning kramèku |
kalamun pêgat palastra | kenging kalih-kalihipun | randha laki dhudha krama |
pra umat yèn praptèng lampus ||
18.
Wangke kinêlêm ing toya | ingkang langkung lêbêtipun | kaping tiga sarengatu |
nJêng Nabi Ibrahim mulya | sahadatipun
Ashadu | Allah ilahailollah | ashadu ana
puniku ||
19.
nJêng Ibrahim kalillolah | makna anêksèni ingsun | satuhune tan anèstu |
Pangeran anging Allahu | lawan anêksèni ingsun | satuhune Sang Minulya | nJêng
Nabi Brahim salamu ||
20.
Pawong mitranira Allah | salat sadintên sadalu | kaping kalih likur waktu | pan
musakapipun Kitab | sadasa jilid puniku | ping sawidak katurunan | Malekat
Jabrail namung ||
21.
Siyam sabên ri Jumungah | buka sawussira surup | kang kinaramakên sato | -kewan
mangsa dadagingan | lan wohwohan kang wittipun | mawa ri tan kêna nadhah |
myang êron sadayanipun ||
22.
Kang(ng)gatêli mapan karam | ingkang kinalalkên lamun | kewan ingkang tan
mangsèku | daging myang kalal ngunjuka | sajêng ing sasaminipun | kang
ningkahkên lamun krama | bapa tuwin kakinipun ||
23.
Miwah sadhèrèke priya | tiyang jalêr wênang wayuh | saking kalih tuwin langkung
| randha laki tan cinêgah | dhudha rabi malih antuk | para umat yèn palastra |
pan pinêtak jisimipun ||
24.
Wontên ing siti kang mulya | kang sukci inggih puniku | siti kang dèrèng satuhu
| dados jalantah rannira | kawutahan dening marus | tiyang kang kinaniaya |
katètèsan rahsanipun ||
25.
Tiyang jina babandrèkan | kaping sakawan winuwus | Nabi Musa srengatipun |
sahadatipun winarna | Ashadu Allah ilahu | Illolah ashadu ana | ya Musa
kalamolahu ||
26.
Makna anaksèni ingwang | tan na Pangeran satuhu | anging Allah Tangalèstu |
lawan anêksèni ingwang | Kangjêng Nabi Musa iku | pangandikanira Allah | salat
sadintên sadalu ||
27.
Kaping kawandasa wêkdal | dene ta musakapipun | juga Kitab Torèt amung | sarêng
dugi panjênênganira | Kangjêng Nabi Dawud | musakapipun awêwah | sajuga kang
Kitab Jabur ||
28.
Myang matrapkên paukuman | kinisap ing lêrêsipun | amêjahi pan linampus | myang
mêdharkên wênangira | sagunging kang para ratu | kenging aningkahkên tiyang |
èstri kathahipun satus ||
29.
Siyam ing dalêm sawarsa | kawandasa dintên muput | sabên sontên bukanipun |
myang sabên Jumungah siyam | kêna hat saha tan antuk | nêdha ulam dadagingan |
ingkang kinaramkên namung ||
30.
Kewan ingkang mawi ngaral | kadosta upaminipun | kewan èstri ingkang nuju |
wawrat datan kenging dhahar | kinalallakên sadarum | kewan kang tan mawi ngaral
| wawrat sakit saminipun ||
31.
Yèn laki rabi punika | kaningkahkên dening ratu | utawi parentah agung | bilih
randha tuwin dhudha | laki myang rabi pikantuk | manawi pêjah pinêtak | siti
rêsik lan mandhukul ||
32.
Kaping gangsal srengatira | nJêng Nabi Ngisa linuhung |
sahadatipun Ashadu | Allah ilahailallah
| ashadu ana Ngisa ruhullah
| apan têgêsira | ingkang nêksèni satuhu ||
33.
Tan ana Pangeran liyan | mung sawiji ya Allahu | lawan anêksèni ingsun |
satuhune Nabi Ngisa | iku atmajèng Hyang Agung |
salat
sabên ari Akat | mung sawindu dangunipun ||
34.
Anênggih sèkêt rêkangat | musakapipun pan namung | sajuga Kitab Injillun |
katurunan Malaekat | Jabrail dutèng Hyang Agung | namung kaping kalihwêlas |
pan siyammipun winuwus ||
35.
Sabên Passên akaliyan | ngajêngkên Kamsin puniku | Passên awit sedanipun | Nabi
Ngisa dumuginya | saking seda nulya wungu | dados ing dalêm tri siyang | buka
sabên wussing surup ||
36.
Kamsin punika nalika | tumêdhaking Rohul Kudus | dhumatêng sakabatipun | Gusti
Kangjêng Nabi Ngisa | kalih siyang siyammipun | sami Passên bukanira | lajêng
ariaya Kamsun ||
37.
Kang kinaramkên punika | sabên Jumungah tan antuk | nêdha kewan dagingipun |
nanging kawênangkên nêdha | ulam loh sasaminipun | kinalallakên sadaya | anggêr
datan karya gigu ||
38.
Kogug kogêl sêmang-sêmang | yèn laki rabi puniku | kaningkahakên ing ratu |
utawi para parentah | sampunne paningkah rampung | mawi kaparingan sêrat |
kawin cacêpênganipun ||
39.
Jalu kalawan wanita | wanita kinarya unggul | dadya datan kinawayuh | randha
dhudhaning pêgatan | gêsang tan kenging puniku | palakrama kalihira | anjawi
yèn sampun rêmbug ||
40.
Para umat bilih pêjah | pan kapêndhêm jisimipun | ing siti kang tan mandhukul |
rêsik gumrining warata | kalangkung utami lamun | ana ing masjit pinêtak |
mancorong kadya mas timbul ||
66. Maskumambang
1.
Kaping nênêm sarengat ingkang mungkasi | Kangjêng Nabi duta | nayakaningrat
linêwih | Mukhamaddan Rasulollah ||
2.
Salalahu ngalaihi wasalami | bakdaning Mukhamad | datan wontên nabi malih |
linuri têkèng samangkya ||
3.
Kang wus samya angangge agama sukci | sadrah tanah Jawa | minurut Nabi sinêlir
| punika sahadatira ||
4.
Ashadu anlailaha ilollahi | wa ashadu anna | Mukhamad Rasulollahi | ing
maknanira winarna ||
5.
Utusaning Allah Ingkang Maha Sukci | sabên ri salatnya | sadintên sadalu kaping
| gangsal wêktu datan gothang ||
6.[... Kirang satunggal pada utawi kalentu penomoran...]
7.
Kang kapisan waktu Subuh bangun enjing | ing sadèrèngira | Sang Hyang Surya
andhadhari | pan amung kalih rêkangat ||
8.
Kaping kalih wêktu Luhur wancinèki | Hyang Surya gumlewang | ing sadèrèngipun
lingsir| kawan rêkangat gya salam ||
9.
Kaping tiga winastan waktu Ngasar-i | wanci Sang Hyang Surya | mèh tumamèng
maring ardi | kawan rêkangat gya salam ||
10.
Ping sêkawan winastanan waktu Mahrib | wanci surup surya | kantun sunaripun
abrit | pan amung tigang rêkangat ||
11.
Kaping gangsal waktu Ngisa ingkang wanci | sunaring Hyang Surya | waradin datan
kaèksi | kawan rêkangat gya salam ||
12.
Bakda Ngisa nadyan sunat nanging wajib | salat kang winastan | nênggih sunat
Minalwitri | pan amung kalih rêkangat ||
13.
Wusing salam linajêngkên sunat malih | salat kang winastan | nênggih rêkangat
Talwitri | sarêkangat nulya salam ||
14.
Jakatipun sapisan ing sabên warsi | pan mawa kamurwat | ingkang kenging
dènjakati | pitrah sabên ariraya ||
15.
Siyammipun sabên wulan Ramlan nênggih | amuput sawulan | buka wusing bakda
Mahrib | ing sabên malême siyam ||
16.
Têngah dalu dhahar sasênêngirèki | saur pan winênang | supadi kuwating dhiri |
têtêp nglampahi agama ||
17.
Bilih kinawasakakên ing Hyang Widdhi | ing wulan Dulkijah | maring Mêkah
minggah khaji | manjing pirukuning Islam ||
18.
Dadya gangsal sahadat ingkang rumiyin | ping kalihe salat | jakat ingkang
kaping katri | ping caturira puwasa ||
19.
Kaping gangsal maring Mêkah minggah khaji | musakapnya Kur'an | tigangdasa êjus
isi | satus kawan dasa surat ||
20.
Pan amêngku wahyudi tigang prakawis | satunggal Nurbuwat | kalihe Kukumah
nênggih | katiga Wahyu Wilayah ||
21.
Jawinipun Wahyu Nurbuat puniki | dene wus anyata | jumênêng Nabi kakasih |
Wahyu Kukumah jinarwa ||
22.
Dene sampun jumênêng Narpati yêkti | kang Wahyu Wilayah | jumênêng Waliyullahi
| mustikaning kang panutan ||
23.
Katurunan Malaekat Jabarail | kaping kalih lêksa | pangulu ingkang (m)bawani |
anglampahakên agama ||
24.
Pan kapara sakawan imanirèki | kalanira wêkdal | anèng Masjiddil Karami |
angadhêpakên Betolah ||
25.
Wetan majêng mangilèn Iman Sapingi | lèr ngidul ajêngnya | nênggih nJêng Iman
Kanapi| ing kilèn majêng mangetan ||
26.
Nênggih Iman Maliki ingkang (n)darbèni | kidul lèr adhêpnya | Iman Kambali
nyitènni | catur panutan sêmbahyang ||
27.
Para umat pundi ingkang dèn rêmêni | ing salah sajuga | bilih bangsa kula Jawi
| Iman Sapingi panutan ||
28.
Ingkang dipun karammakên sakathahing | daging kewan mawa | siyung myang
sakèhing paksi | kang nyangkêrêm anggarudha ||
29.
Tuwin kewan ingkang gêsang toya kalih | lire kang nèng toya | tan kurang juga
punapi | nèng dharatan tan ngapaa ||
30.
Tuwin ingkang mêkêruh kalawan najis | myang kang mawa wisa | utawi ingkang
ngêndêmi | punika karam sadaya ||
31.
Ingkang dipun kalallakên samukawis | kang tan kalbèng karam | manawi alaki rabi
| kaningkahkên wali bapa ||
32.
Kaki kadang jalêr wajib amalèni | sêpêne titiga | ingkang kenging amalèni | kadang
warga saking bapa ||
33.
Kaningkahkên pangulunipun agami | sinaksèn sakawan | bilih dhudha kenging rabi
| randha kenging imah-imah ||
34.
Wit Nabi Sis dumugi Muhkhamad Nabi | èstri kang winênang | dumadya ajatukrami |
naksanak misan mindhowan ||
35.
Saking jalêr èstri myang sanèsing ahli | ingkang tan linilan | kramantuk
sadhèrèk nunggil | yayah rena myang sêsêpan ||
36.
Sadarahe saking sadhèrèkirèki | tan kenging sadaya | mayuh kadang datan kenging
| satunggal kêdah pinêgat ||
37.
Tiyang jalêr winênangkên wayuh èstri | tumêka sakawan | langkung samantên tan
kenging | rare jalêr yèn wus yuswa ||
38.
Kalihwêlas taun kêdah dèntêtaki | rare stri yèn yuswa | têlung taun dènsunati |
dene manawi palastra ||
39.
Jisimmipun kapêtak wontên ing siti | yèn madahab Iman | Sapingi ujurirèki |
mangalèr bilih madahab||
40.
Nênggih Iman Kanapi kuburirèki | mangilèn ujurnya | madahab Iman Maliki | mujur
mangidul kuburnya ||
41.
Kang mahadab anênggih Iman Kambali | ujurnya mangetan | mênggah sampurnaning
jisim | wit sarengat Nabi Adam ||
42.
Têkèng mangke pan namung kawan prakawis | dhingin sinucènan | ing toya kang
ngantya rêsik | sinalatkên ping kalihnya ||
43.
Kaping tiga rinukti ingkang prêmati | aywa katingalan | ping pat pinêndhêm ing
siti | utawi kinêlêm toya ||
44.
Sampun tamat cariyosing para nabi | kang mêngku sarengat | jêjêripun nênêm nabi
| mirib kang kasêbat Kitab ||
45.
Mèsêm-mèsêm Ki Ajar ngandika aris | kulup ingsun rasa | laku-lakuning agami |
Buddha lawan kanabeyan ||
46.
Amung gèsèh laku nanging jogge sami | andhêku rahadyan | Buras umatur sang rêsi
| gambuhipun rare jabang ||
67. Gambuh
1.
Sang wiku ngandika rum | rare jabang caritane dangu | anane kang sinaratan
warni-warni | duk jaman Sri Maha Punggung | Purwacarita ngadhaton ||
2.
Dwi putra èstri jalu | dyan Sadana lan Dèwi Sri iku | sinabdakke Sadana dumadya
sriti | Sri dadya sarpa sawèku | nandhang papa putra karo ||
3.
Sakarone anglangut | tan karuwan kang bakal jinujug | sarpa sawa lampahira duk
dumugi | tlatah nagri Wirathèku | lêrêm nèng sawah amanggon ||
4.
Ngalêkêr têngah pantun | ing desa Wasutira puniku | panggêdhene tuwaburu Wrigu
nami | Nikèn Sangki wadonnipun | wêktu iku wawrat sêpoh ||
5.
Ing ngarêp tuwaburu | Kyai Wrigu pruhita sang wiku | Sang Wisama kapencut
adarbe siwi| gya sinungan saranèku | myang winêling wantos-wantos ||
6.
Hèh Wrigu kawruhanmu | sira bakal kaparingan sunu | yèn kaidèn anggawa bêgja
sayêkti | sarana iku dèngupuh | klukunên we yoga gupoh ||
7.
Kang ran we yoga iku | warna catur sawarna kang banyu | saka bumi dwi warna we
saka nglangit | tri warna we asallipun | saka cucukulan manggon ||
8.
Catur warna kang banyu | saka kang asipat nyawa iku | winor kanggo ngaluku
sarana iki | gya inumên lan somahmu | lamun katrima kêlakon ||
9.
Anggarbini satuhu | sakaroron mareneya gupuh | ingsun arsa paring wangsit mring
sirèki | kadadeyaning sutamu | Kyai Wrigu mundur alon ||
10.
Kèn Sangki sawussipun | anggarbini sakaliyan gupuh | umarêk ing sang yogi
ngandika aris | hèh Wrigu kawruhanamu | nyaimu ênggone (m)bobot ||
11.
Kang nèng wêtêngan iku | widadari pan panuksmanipun | Dèwi Tiksnawati
kadadeyanèki| Rêtna Dumilah ing dangu | sirantuk kabêgjan yêktos ||
12.
Dèwi Sri ananipun | Tiksnawati widadari iku | anane Sri kadidene satu munggwing
| ing rimbagan saminipun | dene margane patêmon ||
13.
Sri Tiksnawati kumpul | ngupayaa sarpa sawa luhung | kang anganggo susumping
pari sawuli | kalamun sira wus antuk | rêksanên dipun gumatos ||
14.
Ywa nganti praptèng lampus | lamun mati pralena sutamu | tlasing sabda Ki Wrigu
kalilan mulih | wus lami dènnira ngluru | tan mantra lamun kapanggoh ||
15.
Tanggal sapisan nuju | mangsa Padrawana Kyai Wrigu | sruning sayah lèrèn nèng
pêpèrèng guling | antuk wangsiting dewa gung | sarpa sawa (ng)gonne manggon ||
16.
Yèn cinêkêlan purun | pasangana kalasa kang alus | sasapana jarit putih
urapsari | kêpyurana ganda arum | yèn wus nèng piranti kono ||
17.
Gulungên kang barukut | prênahêna sajroning wismamu | kang asuci têlas ujare
kang wangsit | Wrigu tangi banjur mantuk | nglêksanani kang wiraos ||
18.
Praptane sabin gupuh | gya ginêlar sarpa duk amambu | ganda arum (ng)galêsêr
nulya marani | ngalêkêr nèng sinjangipun | Ki Wrigu anêmbah alon ||
19.
Kang sarpa wus ginulung | praptèng wisma pinarnahkên sampun | nèng patanèn Ki
Wrigu myang Nikèn Sangke | ing tyas kacaryan kalangkung | dene warnanya
mancorong ||
20.
Cacawisan pinatut | kodhok ijo satumbu gung munjung | kacarita ratrinya
wêtêngan lair | mijil dyah ayu kalangkung | marwatèng tyas sakarongron ||
21.
Sayah Ki Wrigu turu | ponang sarpa marimpèni Wrigu | ingsun aja kok sajèni
kodhok wilis | sajènana suruh ayu | kêmbang dupa aja towong ||
22.
Andadèkkên satuhu | kabêgjanmu lan wawêkasingsun | sutanira iku wèhana kakasih
| Rara Rakêtan wus mungguh | jroning sapta ri wit mêngko ||
23.
Ratri ywa kongsi turu | yèn raina sira kêna turu | pan minangka pangrêksa
supaya dadi | kalis beka rêncanèku | byar enjing tangi linakon ||
24.
Supênanirèng dalu | tan pantara janma amburubul | tilik bayi (ng)gawa pawèwèh
mawarni | Ki Wrigu lan somahipun | padha sukur ing Hyang Manon ||
25.
Ing nalika puniku | Suralaya gègère kalangkung | marga saka (ng)gonne Dèwi
Tiksnawati| (n)janma nir paliwarèku | Hyang Guru utusan gupoh ||
26.
Sang Hyang Kala puniku | kinèn angrêncana wus tumurun | nuksma sona ajag Wrigu
kala guling | sarpa marimpèni Wrigu | kawruhana surup mangko ||
27.
Sang Hyang Kala tumurun | angrêncana marang ing sutamu | rupa asu ajag tulakana
aglis| sakèhing lawangirèku | kutugana wlirang gupoh ||
28.
Ing sajrone wismamu | oborana balarak ping têlu | sawêngine sarta sasajiya sami
| punar wak ati saundhuh | sajèkna dagane mênok ||
29.
Kadokokana kêlut | sapu papon gantal aywa kantun | pasangana damar paesan ywa
mati | ing wismamu mêngko surup | ubêngana alon-alon ||
30.
Matêka mantranipun | o Kala nama si Wayèh iku | ing sawêngi mêngko sutanira
nini | sayêkti manggih rahayu | Wrigu tangi turu wartos ||
31.
Marang ing semahipun | wus rumanti tan ana kalimput | sona ajag kewran dènnya
ayun manjing | ngantya tumêka byar esuk | kawêlèh gya muksa gupoh ||
32.
Hyang Jagatnata bêndu | gya utusan Hyang Brahma tumurun | nuksma dadya Lêmbu
Gumarang rêspati | ki Wrigu awanne turu | sarpa marimpèni alon ||
33.
Hèh Wrigu wruhanamu | mêngko ratri sirêp janma wêktu | ana prapta Sang Hyang
Brahma mindha sapi | arsa ngrêncana sutamu | tutulakmu dimirantos ||
34.
Kanan keringing pintu | pasangana ron nanas kang sinung | lalonthèngan angus
lawan ênjêt putih | kulit brambang dupanipun | kaya kang wis blarak obor ||
35.
Ing dagane si gêndhuk | sajènana sêga abang lawuh | kukuluban wutuhe karo kang
uwis | kinang paradan ywa kantun | aywa giris lair batos ||
68. Girisa
1.
Kalamun ngubêngi wisma | iki mantrane ucapna | poma-poma Hong Brahmana |
rasioyêh maswaena | sayêkti manggih raharja | Wrigu satanginya nendra | wawarti
mring rabinira | Kèn Sangki sasaji sigra ||
2.
Wrigu mituhu supêna | dupi Sang Lêmbu Gumarang | arsa manjing maring wisma |
akewran dening sarana | asru mêksa tan kawawa | wêkasan byar enjing muksa |
matur cabaring dinuta | Hyang Guru sigra utusan ||
3.
Sang Hyang Wisnu wus tumêdhak | anuksma dadi waraha | Wrigu siyangira nendra |
sarpa sawa sung sasmita | Wrigu têngah wêngi mangkya | Hyang Wisnu tumurun
dadya | waraha arsa ngrêncana | iya marang sutanira ||
4.
Tutulakmu wuwuhana | ri widara tunggalêna | lan ron nanas wingi ika | padupane
salinnana | ronning tanjung oborana | kaya dene kang wus klakyan | ing dagane
sajènana | iwak êloh sêga krêsna ||
5.
Wuwuhe lan wingi gantal | kêmbang kang wangi gandanya | ênggonmu ngubêngi wisma
| nganggo obor matêk mantra | lah mangkene omma suya | namartagda namandaha |
yêkti sutanta raharja | Wrigu satanginya nendra ||
6.
Gupuh-gupuh awawarta | mring Kèn Sangki rabinira | linaksanan sadayanya |
wussing wanci wraha prapta | arsa manjing maring wisma | tan kawawa dening
srana | ing wayah byar esuk muksa | matur cabaring dinuta ||
7.
Hyang Pramèsthi èsmu duka | arsa nêdhaki priyangga | manuksma maring kukila |
kathah kang para jawata | tumutur samya anuksma | sasênêngira priyangga |
siyang Ki Wrigu anendra | sarpa sawa sung sasmita ||
8.
Wrigu mêngko bangun rina | Hyang Mahèswara tumêdhak | manuksma dadi kukila |
ingiring para jawata | sadaya samya manuksma | Hyang Naraddha mring Kodhok Pas
| Brahma mring Kala Gumarang | Surya marang Walang Anggas ||
9.
Hyang Mahadewa manuksma | Wêdhus Parucul Hyang Yama | mring Kidang Ujung
manuksma | Kuwera Tikus Jinada | Hyang Siwah manuksma marang | Manjangan
Karandhi nama | Hyang Pritanjala manuksma | marang ing Êmprit Kukila ||
10.
Rodra mring Lêmbu andana | Wisnu mring Têmbalung Wraha | Bayu mring Kêbo Andanya
| Basuki mring Sarpa Lanang | Kala mring Asu Wiyungyang | Candra Kucing
Candramawa | kabèh pan arsa ngrêncana | iya marang sutanira ||
11.
Kaya kang uwus kalakyan | wismanira kênthêngana | mubêng dening lawe wênang |
anêkakêna têtangga | lawan pamong mitranira | ajakên mêlèk sadaya | ana maning
saratira | paturonne lèmèkana ||
12.
Ron senthe cinorèk gambar | waraha kalawan baya | lawan gandhik lonthèngana |
ênjêt pipindhanên janma | nèng ron senthe turokêna | awit surup sutanira |
mêlèk-turu pinangkuwa| tumêkane bangun rina ||
13.
Pagêr wisma sêmburana | dalingo bangkele bawang | kang wrata mataka mantra |
Hong Hyang Hyang Siwah aboja | abuyana kita marta | swana maswana wus tamat |
dhenok yêkti manggih arja | myang sining wisma sadaya ||
14.
Lan maninge mêngko ratri | aywa sira mamatèni | sabarang ingkang kaèksi | ywa
wani-wani nukrêti | kranèku ngalad-aladi | Hyang Guru arsa nêdhaki |
Kalakuthana (n)dingini | yèku ratune wisa-di ||
15.
Saka ing Yomani nraka | dadi sarapsawan rupa | salire ingkang dumadya |
sadhengah kang kawistara | pindha lêmut sasamanya | mangka nganti matènana |
sayêkti de sutanira | bakal kêna ing rêncana ||
16.
Sarate iku bagèkna | kaping têlu sawênginya | sambêt araning kang Kala |
Kuthana ingkang nalika | nganakkên ratuning sawan | sawan têlu cacahira | kawit
têka surup surya | mangkene (ng)gonmu (m)bagèkna ||
17.
Abangko Sang Nuriswa ta | kang kesdya ayu aweka | hya ngayu muli angkosa |
karêngkêtan tata nama | walungyanto ya wanggawa | ingkang sawijine têka |
nalika têngah ratrinya | mangkene (ng)gonmu (m)bagèkna ||
18.
Ahangko Sang Nêris têkang | kisdya ayu Akwiki Hyang | ngayu muli hangko saka |
rêng têkanta tan na mawa | lunganta ywa gawa purna | kang sawiji manèh têka |
ing nalika byar raina | mangkene (ng)gonmu (m)bagèkna ||
19.
Ahangko Sang Naris têkang | ke sêdya ayu Akwiki | ywangayu muli angkosa | saka
rêng tekan tan nana | mawa lungyanta ywang gawa | èh Wrigu dèn eling poma |
(ng)gonnira ambagèkêna | kaping têlu sawênginya ||
20.
Dhewe-dhewe arannira | ingkang dhingin Sang Nuriswa | kapindhone Sang Niris
rannya | ping katri Sang Naris ika | pan padha kadadeyannya | Sang Kala Kuthana
ingkang | angratoni sarap sawan | sabên sira sung pambagya ||
21.
Dèn santak kaya wong (ng)gêtak | ing kono sagunging sarap | sawan gya lumayu
samya | datan ana wani pêrak | sutanta manggih raharja | Wrigu satanginya
nendra | saking karsaning jawata | sinung emut tan kalepyan ||
22.
Wawarta mring rabinira | sasaji sampêt sadaya | kacrita tumêdhakira | Hyang
Guru myang pra jawata | sami kawêlèh sadaya | nir nandukakên rêncana | awêkasan
samya muksa | jabang lêstari raharja ||
23.
Datan ana kara-kara | lah iku Buras kawitnya | katêlah têkèng samangkya | Buras
malongo tan nabda | manthuk-manthuk mangap-mangap | radyan nyêblèk Buras kagyat
| garagapan nêmbah-nêmbah | lêstari datan wacana ||
24.
Rahadyan matur sang tapa | kadiparan waluyanya | Sri kang dadya sarpa sawa |
sang pandhita angandika | Sang Hyang Jagadnata mawas | cabar ingkang
pangrêncana | saka Sri ing panggawenya | [...Kirang satunggal gatra: 8a...] ||
25.
Gya utusan widdhadarya | kinèn animbali marang | Dèwi Sri ayun kinarya |
jangkêpe kang widdhadarya | wus tumurun lan Sri panggya | andhawuhkên kang
timbalan | Sri matur kalingga murda | ananging darbe sêmaya ||
26.
Yèn wus ruwat saking papa | lawan arine Saddhana | têmbe dinadosna dewa | Dèwi
duta wangsulannya | ing mangke Radèn Saddhana | sampun waluya kang ngruwat |
Sri Wiku Ngatasmaruta | dhinaupkên atmajanya ||
27.
Ran Dèwi Laksmitawahni | nanging karsane Hyang Giri | têmbe yèn wus asisiwi |
wit bakal nurunkên wiji | sarpa sawa duk miyarsi | sabdaning kang widhadari |
warti lampahe kang rayi | karantan-rantan ing ati ||
28.
Anglalêkêr kawistara | sêmune minta ruwatnya | gya rinuwat wus waluya | sarpa
sirna Sri kang ana | anulya ayun binakta | nanging Sri maksih lênggana |
aturnya mring Widadharya | kang dadya sandeyèng driya ||
29.
Nilar mring Wrigu-atmaja | manawi kenging rêncana | ing dewa têmah palastra |
yêkti yayah rênanira | saiba susahing driya | mangka ngagêsang punika | yèn rumaos
katupiksa | wajib sangêt (m)baurêksa ||
30.
Liripun kula punika | rumaos dipun opènni | walês kula angopènni | sagunging
kang widdhadari | ngraos lêrês turira Sri | ana widdhadari siji | anama Dèwi
Nariti | misik dhatêng Dèwi Êsri ||
31.
Kalamun Ki Wrigu siwi | panjanmaning Tiknawati | mila agung rêncanèki | awit
(ng)gonnira manjanmi | paliwara datan mawi | dadya dukane Hyang Giri |
wangsulannya Dèwi Êsri | Hyang Jagadnata sayêkti ||
32.
Sipat asih lawan mirah | tur kawasa amisesa | nanging tan karsa marwasa |
sanggyaning kang tanpa dosa | karantên punapa dhawak | kamirahan yèn tan lawan
| papasihan kadiparan | patraping kang pangawasa ||
33.
Têka badhe amirosa | lampahing kang amisesa | malah arsa amarwasa | Hyang Giri
yèn makatêna | punika punapa sipat | arubiru sayêktinya | pasthi titahipun
samya | [...Kirang satunggal gatra: datan purun amracaya (sumber:
koleksi Jurusan Sastra Daerah UNS)...] ||
34.
Lalawora haruhara | mangkana pra widdhadarya | kaluhuran ingkang sabda | gya
muksa sapungkurira | Ki Wrigu lawan somahnya | yun (m)bêrsihi (ng)gyanning
sarpa | myak samir kagyat ing driya | sarpa nirana wanudya ||
35.
Kalangkung endahing warna | Wrigu sakalih aturnya | Dèwi Sri uwus sajarwa | ing
purwa madya wasana | Wrigu amarwata suta | akèh-akèh aturira | ayun sudhiya
sugata | Sri tan arsa mung aminta ||
36.
Kinang ayu lawan kêmbang | gêdhang ayu myang padupan | Wrigu mundur tur sandika
| nulya para Widdhadarya | tumurun lawan Sri panggya | (n)dhawuhkên timbalanira
| Hyang Giri angsung uninga | wijiling kang pangandika ||
69. Mijil
1.
Hyang Daruna lan Dèwi Daruni | kadangira wadon | karya saru anèng kahyangane |
anglakoni panggawe tan yukti | yèku lambangsari | lawan kadangipun ||
2.
Sakarone saiki kaungsir | marcapada anjog | Hyang Daruna manjanma sutane | Ki
Subandha ingkang lagi lair | de Dèwi Daruni | anjanmaa iku ||
3.
Mring Rakêtan Ki Wrigu kang siwi | minangka dumados | liruning dyah Tiksnawati
kuwe | diwasane kalihira sami | karsaning dewa di | dadya jodhonipun ||
4.
Têmbe darbe atmaja pawèstri | dadya garwa katong | ing Wiratha iku nurunnake |
sanggyaning kang ratu tanah Jawi | Dèwi Sri duk myarsi | lêga galihipun ||
5.
Sarya matur sandika nglampahi | dhawuhe Hyang Manon | nanging nyuwun pêthukan
sowanne | padhati sinang ingkang pangirid | Lêmbu Gumarang di | Naga Serang
pêcut ||
6.
Wusnya atus ature Dèwi Sri | waranggana gupoh | samya muksa prapta ing ngarsane
| Sang Hyang Giri gya matur salwiring | dènnira tinuding | ing Sri aturipun ||
7.
Sapungkure para widdhadari | Wrigu sakarongron | nyaosakên gantèn myang dupane
| Sri wus mucang Wrigu matur aris | pun Rakêtan mangkin | panas badannipun ||
8.
Sri ngandika iku prabawaning | kang manuksma gantos | ing maune apan panjanmane
| Tiksnawati liru dyah Daruni | dene Tiksnawati | iki sandhingingsun ||
9.
Kyai Wrigu lawan Nikèn Sangki | basa wêruh (n)jomblong | dene kêmbar tan ana
siwahe | Sri ngandika dilatana nuli | (m)bunbunannirèki | anakmu si gêndhuk ||
10.
Lan udêle èpèk-èpèk kalih | dalamakan karo | ngaping têlu ing kiwa wiwite |
sarta (ng)gyanta (n)dilati sêmbari | wuwuda sayêkti | sutanta rahayu ||
11.
Lamun sutanira nuju guling | poma wêkasingong | jwa kok ambung lawan sadurunge
| pupak untu aywa wani-wani | nyiwêl pipineki | apadene Wrigu ||
12.
Ywa kok èmpêr lawan kang wus lalis | la-ilane awon | tan na tulus yèn kok
èstokake | awidada pangêmongirèki | sira sun jatèni | ing têmbe sutamu ||
13.
Milu nurunnakên narapati | nungsa Jawa kaot | Wrigu Sangki sru suka sukure |
pamit mêdal lajêng andilati | ing sutanirèki | wus waluya ayu ||
14.
Tan pantara widdhadari prapti | pêthukan sumaos | kadi dene sang Sri panyuwune
| Sri myang Tiksnawati wus anitih | lan para apsari | nèng padhati mamprung ||
15.
Wrigu Sangki lumêbêt patanin | sunya tan na katon | dahat dènnya sungkawa
driyane | wus pinupus karsaning dewa di | marêm ing tyasnèki | winêca kang sunu
||
16.
Sadayèku purwanira nguni | katêlah samêngko | linaluri mring kang ngèstokake |
lumbung lêsung padringan patanin | myang sakèhing kori | sabên malêmipun ||
17.
Ri Jumungah apan dènsajèni | kêmbang miwah konyoh | kinutugan kalawan patanèn |
pinasangan kajang sirah adi | pasrèn dènarani | tinutup kalambu ||
18.
Sinajènan lantingan pan isi | we tumumpang bokor | myang purwane wong tani yun
panèn | arêp wiwit nganggo dènsajèni | kêmbang borèh wangi | gêdhang suruh ayu
||
19.
Klasa anyar lawan jarik putih | pamrihe Sri rawoh | myang purwane lah-olahan
ranne | jangan mênir pêcêl santên pitik | jabangbayi lair | sinaratan mau ||
20.
Tamat ingkang carita sang dèwi | marêk arawat loh | mêmbêg-mêmbêg sêrêt ngandikane
| kakang kene adhême ngranuhi | awan bêngi atis | lawan tan kêtêmu ||
21.
Karo kakang Jèngrêsmi kang anis | jare nuli panggoh | Jayèngsari duk myarsa
ature | ingkang rayi ribênging tyas kengis | ngandikanira ris | babo
kadangingsun ||
22.
Ywa kasêsa sawatara ari | pasthi banjur panggoh | sang awiku marêpêki age |
marang sang dyah ngandikanya manis | nini ywa kuwatir | ing têmbe katêmu ||
23.
Lan kadangta tur wis (ng)gawa rabi | warnayu kinaot | miwah olèh-olèh marang
kowe | sosotyadi agêmming pawèstri | sinjang warni-warni | lan lêmês lus-alus
||
24.
Rancangkapti lêjar ing ngawingit | angandika alon | apa têmên caritane kuwe |
mêngko amung angenaki ati | yèn goroh dak jiwit | sang wiku angguguk ||
25.
Ora goroh caritaku nini | nanging wêkasingong | ywa kasusu sasêlot-sêlote |
lawan aja mulih marang Giri | yèn mulih amasthi | tan bisa kêtêmu ||
26.
Iya kakang aku ora mulih | jangjine kêpanggoh | lan si kakang lawasa cik êbèn |
Jayèngsari amarwata siwi | kang rayi wus lilih | matur maha wiku ||
27.
Dhuh pukulun manawi marêngi | aparinga tudoh | kangmas Jayèngrêsmi ing dununge
| maha wiku patanya mangsuli | sirik agêng kaki | yèn mêdharna iku ||
28.
Awit lagi piningit dewa di | kinarya lalakon | lan bakale sira sakarone |
lakunira sayêkti dumadi | tapabrata lêwih | kalamun lastantun ||
29.
Analangsa miwah tan sak-sêrik | narimèng trus batos | dèn èngêta Hyang Widdhi
tan sare| ngudanèni kalêngêking ati | murah lawan asih | angrêksa satuhu ||
30.
Tutugêna lakunira kaki | mangetanna gupoh | ywa rinasa kawiryan maune | ing
saiki upama ron aking | anèng jalaniddhi | nut ombaking laut ||
31.
Radyan mangênjali turira ris | dhuh risang kinaot | andikanta dumadya lêjare |
antêping tyas kumandêl ing Widdhi | pangèstu sang yogi | ingkang amba suwun ||
32.
Mangkya mumpung maksih wanci enjing | lilanana ingong | nglêksanani pukulun
têdahe | rara sira pamita sang yogi | lan pamita maring | pra endhang sadarum
||
33.
Sang dyah matur lilanana kaki | (ng)gonulun rumojong | milu marang si kakang
lakune | ora luwih pangèstumu kaki | salamêta nuli | têmu kang rinuruh ||
34.
Iya kulup lawan sira nini | mung pangèstuningong | rinaksaa ing Hyang sakarone
| kasambadan ing karsanirèki | Buras ingsun paring | pangèstu rahayu ||
35.
Buras nêmbah matur sru kapundhi | sabda sang kinaot | radyan miwah ari sampun lèngsèr | maha wiku
nganthi nganan ngering | winantu sasanti | (n)jawi dhadhah rawuh ||
36.
Kalihira pinêngkul kinêmpit | lajêng sakarongron | para endhang gumarubyuk
(n)dhèrèk | sarwi atur pupudya basuki | tuhune gung brangti | marang sang
abagus ||
70. Asmaradana
1.
Lêpas lampahira kalih | Buras tansah anèng wuntat | sang dyah yèn sayah
ginendhong | sumêngka anggraning arga | tumurun maring jurang | analasak wana
agung | tan ana baya kaetang ||
2.
Kèndêl dènnira lumaris | lingsir kilèn wancinira | nèng wetan arga prênahe |
ayom lênggah pasukêtan | ing ngare sri kawuryan | sêngsêming tyas sang rêtnayu
| miyat ingkang padhukuhan ||
3.
Papanthan ijo rêspati | kêlêtan ing lorah-lorah | we wêning tumlorong anjog |
ing talaga pindha blumbang | ulamnya tambra abang | angambang lir suhun-suhun |
marang kang kulinèng arga ||
4.
Pêcuk cangak pêlung rintip | ana têpining talaga | nyêngongong lir (m)bagèkake
| rang-urangan calorotan | liwêran mrih katingal | krêdyating tyas anglilipur |
dadiya sukaning driya||
5.
Urang watang ngambang pinggir | sinambêr ing rang-urangan | pêlung myat salulup
age | antuk dêlêg gya ngumbara | (m)barêngi rang-urangan | prapta luhurnya sang
ayu | dêlêg lawan urang watang||
6.
Dhinawahakên ngarsaning | sang dyah lagya ngundhuh sêkar | kagyat myat dêlêg
tibane | gandhèng lawan urang watang | ngandika gage Buras | iki ana iwak
runtuh | gandhèng lawan urang watang ||
7.
Kalihe cinêpêng aglis | barêng tiba saka tawang | kakang aku iki olèh | dêlêg
gêdhene sapucang | kalawan urang watang | sagandhik kapara langkung | tiba ana
ngarsaningwang ||
8.
Upamane ana panti | pasthi banjur takngu kolah | rahadyan lon andikane | yèn
sira doyan binakar | Buras ge ngupayaa | woh kamal lan uyah plêtuk | kinarya
(m)bumboni ulam ||
9.
Buras mentar wangsulnèki | (m)bêkta woh kamal myang uyah | sang dyah angandika
alon | gêrusên ana ing sela | banyune sawatara | goleka ron blêkêtupuk |
kinarya angêpès ulam ||
10.
Dêlêg ulam wus dènpèssi | Buras nulya ngagar dadya | wangwa gya dènurubake |
pès-pèsan pinêndhêm wangwa | wus matêng gya ingêntas | ingaturkên sang rêtnayu
| binuka nèng ngarsèng raka||
11.
Kakang ron blêtupuk iki | bingèn kandhane si biyang | kalamun kinarya ngêpès |
sawarnane ulam toya | rasane tan prabeda | kalawan kang dipès iku | Buras coba
rasakêna ||
12.
Ngathêkul dènnira bukti | dalah kang gosong pinangan | sang dyah angandika alon
| piye Buras apa nyata | rasane kaya iwak | Buras nyumak-nyamuk manthuk |
Rancangkapti langkung suka ||
13.
Kalihe wus samya bukti | urang myang dêlêg tan têlas | linorot Ki Buras age |
mèh suruping diwangkara | lajêng ing lampahira | praptèng pagagan wus surup |
têbih lawan padhêkahan ||
14.
Paran karsanira yayi | apa sipêng padhêkahan | rèhne iki wus kawêngèn | payo
kakang padha munggah | ing lincak têngah sawah | mêngko bêngi lamun turu | ana
ing kono kewala ||
15.
Besuk byar bae lumaris | katiga wus samya minggah | nuju purnama wulanne |
sumêblak angilak-ilak | kathah kang katingalan | liwêran wraha susunu | sang
rêtna tanya mring raka ||
16.
Kakang tikus gunung Kawi | gêdhe dhuwur nganggo tracak | iba ambane êronge |
yayi iku aran wraha | nulya na katingalan | sima gembong ayun ngrundhuk |
marang gênjiking waraha ||
17.
Titiga kang kantun têbih | sang dyah umatur ing raka | kucing apa dene gêdhe |
kêmbang asêm bledhak-bledhak | Buras cêkêlên enggal | aku kapengin yun ngingu |
Ki Buras kèndêl kewala ||
18.
Punang sima wus tan kèksi | Buras nyêbut kamdulilah | bêndara niku namane |
sima asring (m)badhog tiyang | kula sarêng uninga | bokong ngoplok kringêt
kumyus | wèl-wèlan tan sagêt (ng)glawat ||
19.
Rancangkapti ngandika ris | kene tan nêdya sikara | kono ya samono manèh | mula
Buras dipitaya | kang têtêg driyanira | was tiwas ingkang tinêmu | Buras matur
kasinggihan ||
20.
Têngah ratri sang dyah guling | Buras ngantuk rêrenggotan | radyan kantun wungu
ijèn | munajat maring Pangeran | rahayune kang rama | miwah raka kang anglangut
| utawi panuwunnira ||
21.
Rahayune sarirèki | lan kadangira wanudya | lampah ywa na sangsayane | kadugèna
ing sakêrsa | ing têmbe kapanggiha | kalawan kang dipun ruruh | ing wanci wus
bêdhug tiga ||
22.
Ramya swarane kang paksi | kang munya enjing-enjingan | cing-cinggoling thilang
pênthèt | cocak kèkèt myang sikatan | srigunting rang-urangan | kacêr jalakurèn
pênyu | baranjangan munya tawang ||
23.
Sang dyah wungu dènnya guling | kakang iki wayah apa | paksi wus ramya swarane
| myang swaranira wong (ng)gêntang | umyung agagêndhingan | iki yayi wanci
bangun | kakang payo maring sêndhang ||
24.
Buras iku apa guling | (n)jêgrêg nanging sasênggoran | (n)dêrèjès kêbês
pangkone | lah Buras sira tangia | iki wus bangun enjang | garagappan sarwi
matur | bêndara kula tan nendra||
25.
Kalihe sru gujêngnèki | iya kowe nora nendra | mung ngantuk saplasan bae | sang
rêtna miwah rahadyan | mandhap saking pagrongan | Ki Buras tansah nèng pungkur
| praptèng sêndhang nulya siram ||
26.
Rêpêt-rêpêt saput siti | kalihe lajêng umentar | datan winarna lampahe | wanci
Asar praptèng Klakah | suku arga Lamongan | katon arjaning kang dhukuh | aglar
ingkang rajakaya ||
27.
Miwah ingkang nambutkardi | anèng têgal myang pagagan | rahadyan kèndêl lampahe
| lawan arinya sang rêtna | nèng jêroning têgalan | cingak sakèhing wong dhusun
| kang samya anambutkarya ||
28.
Miyat ingkang nêmbe prapti | Ki Buras kinèn tatanya | ranning dhukuh
panggêdhene | kang tinanya lon turira | ing ngriki dhusun Klakah | dene ta
pangagêngipun | nama Ki Umbul Sadyana ||
29.
Sintên ingkang (n)dika iring | wangune dede wong rucah | saking pundi
pinangkane | dhatêng ing pundi sinêdya | Ki Buras saurira | ingkang kula dhèrèk
niku | asli saking Surapringga ||
30.
Badhe dhatêng Banyuwangi | ananging anggung kasasar | labêt dèrèng wruh margine
| mangke karsane bêndara | rèh lampah katanggêlan | pados sipêngan sadalu |
enjang (n)dumugèkkên lampah ||
31.
Ki mêgawe duk miyarsi | sèlèh dènnya nambutkarya | ngênthar bêbeja lurahe |
sawusnya katur sadaya | Kyai Umbul Sadyana | ngandika kenthol dèn-gupuh |
turana banjur kewala ||
32.
Prapta têgal turira ris | anggèr paduka ngaturan | lajêng tumamèng wismane |
wus kerid ing lampahira | Kyai Umbul Sadyana | mapag nèng jawining dhusun |
kalihe wus ingancaran||
33.
Lajêng tumamèng ing panti | linênggahkên bale watang | Ki Umbul tan arsa jèjèr
| radyan angling mring ki wisma | kaki ywa wontên ngandhap | satêmahe kula
rikuh | prayogi minggah kewala ||
34.
Ki Buyut minggah turnya ris | anggèr kula nilakrama | sinambating sakalihe |
miwah ing pundi pinangka | sartane kang kinarsan | dene rawuh Klakah dhusun |
Argasonya kèh bêbaya||
35. Kaki kula saking Grêsik | Jayèngsari apaparab |
dene ari kula wadon | Rara Rancangkapti nama | rencang niki pun Buras | mila
kadya mêndêm pucung | ngupadosi kadang wrêddha ||( Ana Candhake... )